Progresif Retinal Atrofi (PRA) hastalığı olan köpekler kör mü oluyor? Kronik progresif retinal atrofi (PRA) olan köpekler cinsleri nelerdir? Gibi dikkat çekici soruların yanıtı burada!
PRA (progresif retinal atrofi), gözün retinasındaki fotoreseptör hücreleri adı verilen ışığı emen hücrelere zarar veren ve körlüğe neden olan genetik bir hastalıktır. Retinanın giderek incelmesine ve sonunda körlüğe yol açan bir göz hastalığıdır. Çoklu genetik mutasyon bölgeleri bulunmuştur ve bunun kalıtsal bir hastalık olduğuna inanılmaktadır.
Retina, göz küresinin alt kısmında yer alan ve göz küresine giren ışığı alan ve bunu beyne iletilen bilgiye dönüştüren bir zardır. Bu, beynin önünde olanı bir görüntü olarak algılamasını sağlar. Progresif retinal atrofi (PRA) hastalığı her iki gözde de meydana gelir. Hastalık yavaş yavaş ilerlese de erken aşamalarda belirtilerin fark edilmesi zordur ve çoğu zaman köpek aniden kör olmuş gibi hissedilir. Fotoreseptörler, parlak alanları görmek için kullanılan koni hücreleri ve karanlık alanları görmek için kullanılan çubuk hücrelerinden oluşur.
Progresif Retinal Atrofi (PRA) Hastalığı Hangi Köpeklerde Var?
Gözün arka kısmında yer alan ve görmede önemli bir rol oynayan bir doku olan retina, bu bölümün giderek dejenere olarak giderek görme kaybı ve körlüğe yol açtığı genetik hastalıklar için kullanılan genel bir terimdir. Birçok köpek ırkında ortaya çıkar ve başlangıç süresi cinslere göre değişiklik gösterir. Progresif retinal atrofi (PRA) hastalığı minyatür daksund ve oyuncak kaniş gibi popüler köpek ırklarında da görüldüğü bilinmektedir.
Köpeklerde Progresif Retinal Atrofi (PRA) Hastalığının Tedavisi Var Mı?
Bu, retina fonksiyonuna giderek zarar veren, görme kaybına ve körlüğe yol açan, kökeni bilinmeyen genetik bir hastalıktır. Hastalığın erken evrelerinde retinal bantum alanının periferinden ilerleyici hiperrefleksi, damar daralması ve koroidal açılma gözlendiğinden geniş görüş açısıyla tarama önemlidir. İnsanların aksine, gece hayvanlarının retinalarında bant bulunur ve retina fotoreseptörlerinin çoğu karanlıkta görebilen hücrelerden oluşur.
Bu nedenle bu hastalığın bir özelliği, ilk olarak akşam karanlığı veya gece gibi karanlıkta görme kaybı olarak ortaya çıkmasıdır. Hastalık ilerledikçe gündüz ve aydınlık yerlerdeki görme bozulur ve sonuçta körlüğe yol açar. Çoğu vaka 6 yaş civarında görülür, ancak bazı vakalarda doğumdan birkaç ay sonra başlar ve 2 yaşında körlük meydana gelir.
Erken belirtiler:
- İlk aşamalarda, düşük ışıkta bir miktar görme kaybı olur, ancak çoğu köpek sahibi, parlak ışıkta iyi durumda oldukları için bu noktada bunu fark etmeyecektir.
- Orta yaştan sonra aydınlık bir yerde görme engelli olsalar bile hafızaları, kokuları, işitmeleri, dokunmaları ve uyum sağlama yetenekleri sahiplerinin fark etmesini zorlaştırır.
- Semptomlar arasında yürürken koklama, karanlık ortamlarda hareket eden nesnelere tepkisizlik ve kaygı yer alır.
- Bazı köpek cinsleri akşam hava karardığında top oyunlarına daha az tepki verirler.
- Ancak erken aşamalarda gece körlüğünüz olsa bile görüşünüz gündüz ve parlak ışıkta korunur, dolayısıyla anormalliği fark etmek çoğu zaman zordur.
Aydınlık ve karanlık arasında davranış farklılığı varsa hastane ziyaretinde yapılacak basit bir tarama testi ve retina muayenesi erken teşhise olanak sağlayacaktır.
Hastalığın başlangıcını geciktirmek amacıyla, retinaya kan akışını iyileştirmek için göz damlası, ağızdan alınan ilaçlar ve lazer tedavisinin kullanıldığına dair raporlar vardır, ancak kesin bir tedavi bulunamamıştır ve sonunda körlük meydana gelir.
Progresif retinal atrofi tanısı:
- Görsel test: Kişinin ışığa tepki verip vermediğini, nesneleri gözleriyle takip edip edemediğini ve nesnelere çarpmadan yürüyüp yürüyemediğini görmek için görsel bir test yapılır.
- Fundus muayenesi: Karanlık odada gözün arka kısmındaki retinanın incelenmesi için özel bir mercek kullanılır. Işık refleksi güçlü kalırsa midriyatik tedavi uygulayın.
- Elektroretinogram ölçümü: Gece körlüğü gibi semptomlarınız varsa ancak fundus anormalliği yoksa, bir göz doktoru tarafından elektroretinogram istenebilir.
Testleriyle yapılıyor. Tedavisi ise mümkün değildir. Ne yazık ki mevcut veteriner hekimliğinde bu hastalığın tedavisi ya da ameliyatı bulunmuyor.
Son zamanlarda insan doktorlar da dahil olmak üzere ilgi çeken E vitamini ve astaksantin gibi köpekler için antioksidanlar ve takviyeler var. Bunların retina dokusunun oksidasyonuna bağlı olarak gelişen retina dejenerasyonunu yavaşlatabileceği söyleniyor.
Progresif retinal atrofi (PRA) hastalığı tedavisi için veteriner oftalmolojisi alanında, 1980’li yıllarda E vitamini eksikliğine bağlı retina dejenerasyonuna ilişkin çok sayıda rapor edilmiştir. Dünya çapında retina hastalıklarını tedavi etmek için E vitamini içeren çeşitli veteriner antioksidanlar kullanılmaktadır. Bu nedenle erken tedavi için E vitamini içeren takviyeleri kullanılıyor.
Progresif Retinal Atrofi (PRA) Hastalığı Olan Köpek Sahiplenilir Mi?
Hastalık ilerledikçe görsel bozulma meydana gelir. Erken evrelerde karanlıkta birbirine çarpma gibi davranışlara neden olur, hastalık ilerledikçe çevreyi görmek zorlaşır, hareket yavaşlar ve sonuçta körlüğe yol açar. Buna ek olarak, gözbebekleri genişler (açıktır) ve gelişmiş reflekslerle göz dibi parlak görünür ve “mermer benzeri gözbebekleri” görünümü verir. Mutasyona uğramış gene sahipse hastalığın başlamasını önlemenin zor olduğu söyleniyor.
Üretmek için köpeklere genetik test yapılarak köpeğin genetik mutasyona sahip olup olmadığı öğrenilebilir, dolayısıyla genetik mutasyona sahip olmayan köpeklerin yetiştirilmesiyle bu hastalığa yakalanma olasılığı yüksek yavru köpekler elde etmek mümkündür. Yumurta doğmamasını sağlamak için seçici yetiştirme yapılabilir. Progresif retinal atrofi (PRA) hastalığı iyileşme olmadığı için bu köpekleri sahiplenmeniz önerilmez. Çünkü ileri durumda kör bir köpeğiniz olacaktır. Eğer bu sizin için sorun değil ise o zaman tercih sizindir.
Progresif Retinal Atrofi (PRA) Olan Köpek İyileşir Mi?
Progresif retinal atrofi (PRA) hastalığı bir kez geliştikten sonra sonunda körlüğe yol açar ve geri dönüşü yoktur. Yardımcı tedavi olarak, retinanın dejenerasyonunu (değişikliklerini) önlemek için E vitamini verilebilir. Köpekler sadece görme duyularını değil aynı zamanda koku ve işitme duyularını da kullanırlar. Kör olsa bile görme kaybınızı bir ölçüde telafi etmek için görme dışındaki duyularını kullanabilir.
Köpeğinizin görme yeteneğini kaybettikten sonra yapabileceğiniz şeyler şunlardır:
- Köpeğinizin mama ve suyunun yerini değiştirmeyin.
- Mamayı köpeğin ağzına götürün ki fark edilmesi kolay olmalı.
- Köpeğin yoluna bir şeyler koymaktan kaçının.
- Mobilyaların düzenlenmesi bunlar köpeğinizi düzenli tutmayı amaçlar.
- Mobilyaların köşelerine koruyucu maddeler sürmeyi unutmayın.
- Kör köpeklerin tehlikeli alanlara girmesini önlemek için kapılar takmayı ve yürürken tehlikeli alanlardan kaçınması için köpeğinize rehberlik etmeyi içerir.
Ek olarak, çevreye ve her köpeğe uygun yaratıcılığı aktif olarak dahil etmek önemlidir. Hatta bu hastalık ilerlediğinde bazı köpeklerde katarakt gelişebilir. Katarakt ilerledikçe lens kaynaklı lens dislokasyonu ile daha da kötüleşebilir, bu yüzden “Tedavisi yok” diye düşünebilirsiniz. Bu durumda katarakt ameliyatı temelde uygun değildir çünkü görmenin düzelmesi beklenemez. Düzenli kontrollere gitmeli ve köpeğin gözlerini sık sık inceleyebilirsiniz. Progresif retinal atrofiyi (PRA) önlemenin bir yolu yoktur. Ancak genetik mutasyona sahip bireyler arasında ilerleyici retinal atrofiyi (PRA) önlemek için üreme planının oluşturulması da önemlidir. Şu ana kadar tespit edilen genetik mutasyonların hepsi bu kadar değil, keşfedilmemiş genetik mutasyonların gelişmesi de mümkün. Bu nedenle henüz tedavisi bulunmayan bu hastalığın sonraki zamanlarda ne gibi genetik sorunlara yol açabileceği bilinmiyor.