PFK
PFK, Fosfofruktokinaz ya da Phosphofructokinase Sendromu olarak bilinir. Kan hastalıkları sınıfında olup, köpeklere özgü kalıtsal bir türdür. Fosfofruktokinaz enziminin vücutta eksik olması hastalığıdır.
PFK hastalığı olan köpekler için belirlenen terapi ve tedavi programları ile alakalı tüm süreçlerden bahsediyoruz. Yaşlarına göre kronik PFK olan köpekler nelerdir ve bu hastalığın tanısı nasıl konur? Menümüz, eksiksiz köpek ırklarıyla hazırlandı.
PFK Hastalığı Hangi Köpeklerde Var?
PFK, direkt olarak Fosfofruktokinaz eksikliği olarak bilinir. Köpeklerde enerjinin üretilmesi, bunların organlara iletilmesi, parçalanıp çeşitli reaksiyonlara girmesi gibi durumların sisteminde bir aksaklık olduğu durumlar PFK şeklinde bilinmektedir.
Köpekler aldıkları gıdaların bir kısmını organlara bir kısmını kalp damar sistemine iletmektedir. Kan hücrelerindeki veya kas sistemindeki düzenleyicilere enzimler aracılığıyla iletir. Şayet enzimlerle herhangi bir fazlalık veya eksiklik var ise fonksiyonel çalışma etkilenir ve metabolizma gerektiği gibi işlevlerini göstermeyebilir.
Tutarlı bir şekilde aktarılması, iç organlar kadar merkezi sinir sistemini, kalp sistemini ve tüm bedeni etkiler. Enerji ise doğrudan glikoz olarak organlara iletiliyor. Glikozun parçalanmasıyla görevli olan temel enzim ise Fosfofruktokinaz olarak tanımlanır. Şayet bu enzimin eksik olması, eksik üretilmesi veya fonksiyonel bozukluklar olması da doğrudan PFK hastalığının göstergesidir.
Fosfofruktokinaz, vücutta olması gereken değerlerin daha altında ise doğrudan eksiklik olarak ifade edilir. Bu eksiklik oluştuğu zaman köpekte, hareket etme, yürüme gibi isteksizlik görülebilir. Doğrudan enerji kaybı olduğu ve enerji üretimi sağlanamadığı için de genellikle uykulu haller, iştahsızlık ve buna bağlı olarak çeşitli enzim değişiklikleri ve iç organlarda farklı hastalıklar görülebiliyor. Daha çok yürüyüşlerde dahi yorgunluk görülebilir.
Aşırı kilo kaybı genellikle PFK hastalığında görülebilen temel belirtiler arasındadır. Yüksek ateş gibi unsurlar, hastalık belirtisi olarak değerlendirilebilir. Genel anlamda hareketsiz olurlar. Bazı köpeklerde düşük seviyelerde de olsa annemi görülebilmektedir. İdrarı genellikle daha koyu kıvamda ve renksiz olur. İngiliz spaniel köpekleri bu hastalığa yatkın olan türlerdir.
Amerikan Cocker Spaniel Türü yine PFK hastalığı görülebilir köpekler arasında yer alıyor.
Köpeklerde PFK Hastalığının Tedavisi Var mı?
PFK, ancak bu enzimlerin desteklenmesi ve enzimlerin normal seviyelere gelmesi yani üretilmesiyle tedavi edilebilir. Genellikle kalıtsaldır ve doğuştan olur. Ancak bunun tespit edilmesi yavrulukta olabildiği gibi daha ileriki dönemlerde de olabilir. Otozomal olarak adlandırılan ırksal bu hastalık anne veya babada ya da her ikisinde görülebilen gen bozukluğuyla alakalı bir durumdur.
Belirtiler görüldüğü zaman mutlaka veterinere götürülmesi gerekmektedir. Tam şekilde fiziksel muayenesi yapıldıktan sonra bazı tahliller, tetkik ve analizler istenebilir. Özellikle idrar tahlilleri, pek çok solüsyon ve ilaç ile analizler şeklinde yapılmaktadır. Kan testi de bu muayenenin bir aşamasıdır.
Yapılan tahlil sonucunda bakılacak unsur, elbette enzimlerdir. Kandaki kalsiyum oranı, protein değerleri, potasyum seviyeleri de gözlemlenir. Magnezyum incelemesi sonrasında veteriner hekimin karar vermesine göre bu hastalığın tedavi programına geçilebilir. Ancak en temel bilgiyi bilirubin seviyesi verir. Yani doğrudan vücuttaki kırmızı kan hücrelerinin dengelemesi incelenir.
Şayet bu unsurlar incelendiğinde yine de görüntülenmiyor ise bazı genetik testler yapılarak PFK hastalığı ve olası Fosfofruktokinaz eksikliği tespit edilir. Bu enzimin eksikliği; genellikle mineral desteklerinin eksikliğiyle ve glikoz seviyeleri ile doğrudan alakalıdır.
Vücutta enerji ile ilgili olan tüm beslenme programları, köpeğin ırkına ve yaşına göre belirlenir. Çok ağır cerrahi müdahaleler veya herhangi tedavi programları gerektirmeyen bazı unsurlara dikkat edildiğinde, enzimlerin düzelmesini sağlayan bir hastalıktır.
Ayrıca bu süreç içerisinde karaciğeri destekleyen beslenme programlarında eklenmesi, hızlı bir toparlanma ve enzim üretimini destekleyici rol oynayacaktır. Kaliteli mama seçimleri her şeyden önce yapılması gereken unsurdur.
PFK Hastalığı Olan Köpek Sahiplenilir mi?
PFK hastalığının tedavisi genellikle mümkün olabiliyor. Ancak süreç biraz meşakkatlidir. Hem test ve analiz aşamaları hem sonraki ilaç tedavileri uygulanması gereken beslenme programları ve egzersizlerin tamamı için özen göstermek gerekiyor.
Dolayısıyla bu hastalığa yatkınlığı olan köpek türleri hakkında bilgi almak oldukça önemlidir. Şayet ilk etaplarda belirli olmasa bile daha sonradan görülebildiğinde hem zaman hem ilgi hem de bütçe olarak ona yetebilmek önemlidir.
PFK hastalığı olan köpeklerin yetiştirilmesi önemlidir. Zira soy kütüğünde bu hastalık olan köpeklerin sonraki üremelerinde de yine aynı hastalık görülmektedir. Dolayısıyla doğru şartlarda yetiştirilmeleri ve yaşamına göre kısırlaştırmaları önerilmektedir.
Genellikle tedavisi kolay bir hastalık olduğu için sahiplenilmesinde herhangi bir sorun yoktur ya da edinilmiş bir köpekte daha sonradan çıkarsa hemen veterinere götürmek koşuluyla iyileşebilir.
Egzersizler ve diyet listeleri uygulanabilir, ilaçları alınarak da bu hastalık normal enzim değerlerine dönüştürülebilir. Irklara göre hangi hastalıklar olduğunu görüntülemek için de yine arşivlerimizi kullanabilirsin.
Dünya üzerindeki safkan cinsler ve laboratuvar köpeklerine dair tüm cinslerin incelemesi yapılmaktadır. Hem PFK hastalığı olan hem de bunun beraberinde diğer hastalıklar görülebilen köpeklere dair en kapsamlı bilgileri inceleyebilirsin. Ayrıca tıp alanında gelişmeler olur ve yeni tedavi programları uygulanırsa bunlar da sistemimizde anlık olarak güncellenir.
Köpek sahiplenirken bakılması gereken özellikler, ilk aşamada mutlaka incelenmeli. Ancak yetiştirilmiş bir köpekte veya sahiplendikten sonra bu hastalık görüldüğünde de endişelenmeye çok fazla gerek yoktur. Bir süre enzim değerleri düzene girene kadar yine egzersizlerde uyuşukluk görülebilir veya fazla yüksek enerji görülmeyebilir.
Ancak mineral ve vitamin destekleri, doğru beslenme programları, alacağı ek kaynaklar ve ilaçlar sayesinde kısa süre içerisinde enerji üretimi dengelemesi ve bunların organlara dağılımı da düzenli şekilde yapacaktır. Karaciğer enzimleri normal seviyelere gelir ve köpek sağlıklı yaşamına sorunsuz devam eder.
PFK Hastalığı Olan Köpek İyileşir mi?
PFK hastalığı iyileşen bilen bir hastalıktır. Genellikle köpeklerde 3 ve 5 arası yaşlarda kendini göstermektedir. Enzim eksikliğinden kaynaklı bu hastalık aynı zamanda aralıklı uyuşukluk şeklinde de belirtiler verir.
2 yaşından daha önce genellikle çok fazla tespit edilmeyebiliyor. İştahsızlık halinde ve egzersizleri fazla yerine getirememesi halinde hastalıkla ilgili testler yapılabilir. Genellikle kaliteli yaşamlarına devam edebilirler ve ölümcül bir hastalık değildir.
Üstelik zahmetli tedavi süreçleri de yoktur. Sadece hastalığın belirlenmesi için yapılan teşhis ve tanı çalışmaları için çeşitli kan tahlilleri, analizler yapılabiliyor. Ancak sonraki süreçte düzenli olarak doktor kontrolünü sağlamak önemlidir. Köpek sahiplenmek için ırk belgesini görmek, yapılabilecek en önemli unsurdur.
Ayrıca köpek yetiştiricileri için de PFK sorunu olan köpeklerin üretilmemesini önemle tavsiye ederiz. Zira kısırlaştırılması halinde daha sonra bozuk nesillerin çıkmaması sağlanabiliyor. Online kategorimiz üzerinden bu hastalığın olduğu köpekler ve köpeklerin tüm ırk bilgilerine dair görüntüleme yapabiliyorsunuz.
Safkan cinsleri sahiplenirken hangi özelliklerine bakman gerekiyor ve olası sağlık problemleri nelerdir gibi konular evcil hayvan sahiplerinin bilmesi gereken en önemli hususlardır. Ayrıca bu hastalıktan önceki süreçte nasıl belirleme yapılır ve hastalıklara göre hangi tedaviler uygulanır ve cerrahi müdahalelerden sonra nasıl bir iyileşme süreci uygulanır gibi merak ettiğin konular için de yine sistemimizden yararlanabilirsin.
Bloglar ve bilgilendirme içerikleriyle köpeklerde bakım ve sağlıklı koşullarla ilgili tüm bilgiler yer alıyor.