Kriptorşidizm
Kriptorşidizm hastalığı olan köpekler hayatlarına normal bir köpek gibi devam edebiliyor mu? Kronik Kriptorşidizm olan köpekler hangi cinsler ve nasıl bir hastalık? Gibi tüm sorularınızın detaylı yanıtları burada…
Kriptorşidizm köpeklerde ve diğer memelilerde görülen bir üreme sistemi sorunudur. Bu durumda, bir veya her iki testis, normal yerine inmemiş veya yeterince inmemiş durumdadır. Normal olarak, erkek köpeklerin testisleri doğumdan sonra karın boşluğunda yer alır ve ardından birkaç hafta içinde skrotum olarak bilinen torbaya iner. Ancak hastalık olması durumunda, testiser karın boşluğunda veya kasık bölgesinde kalır. Bu durum, bir veya her iki testisin fertilite (üreme yeteneği) üzerinde olumsuz etkiler yapabileceği gibi, ayrıca testislerin sıcaklığının vücut sıcaklığından daha yüksek olması nedeniyle kanser riskini artırabilir.
Kriptorşidizm Hastalığı Hangi Köpeklerde Var?
Normal bir köpekti. Test testler karın boşluğundan büyüdükçe aşağıya doğru inen tesislerdir. Ancak belirli bir süre bile skrotuma inmemesi durumunda hastalık ortaya çıkıyor. İnmemiş testislerde hastalık karın boşluğunda veya kasıkta kalmasına neden olmaktadır.
Genellikle köpeğe hastalığın tanısı konulmadan önce yaklaşık 6 ay bir süre geçmesi gerekiyor. Ancak gelişen teknolojilerle birlikte 6 aydan daha önceki bir süreçte de köpeğin hastalığa sahip olup olmadığı kontrol edilebilmektedir. Çoğu durumda köpekler de bir tarafında inmemiş testis sorunu yaşanır.
Hastalığın özel bir belirtisi olmadığı için dışarıdan bakıldığında anlaşılabilmesi ihtimali çok düşüktür. Ancak eğer tez tez olması gereken yerde değil de uyluğun iç bölümünde ise eli küçük yuvarlak şişlikler geliyor. Karın boşluğunda kaldı ise bu durumda dışarıdan görülmediği için herhangi bir şekilde belirtisi de oluşmamaktadır.
Kriptorşidizm hastalığının ortaya çıkmasında ki ana neden genetiktir. Genetik yatkınlık sorunun gelişiminde önemli bir rol oynar. Aile geçmişi içinde olan köpeklerin yavruları, bu duruma daha yatkın olabilir. Genetiği çok önemli olduğu için Pomeranian, ve Yorkshire Terrier gibi küçük ırklarda daha yaygın olarak karşımıza çıkabilir.
Bunun yanında hasta olması muhtemel köpeklere baktığımızda:
- Testislerin normal yerine inmesi, hormonal sinyallerin doğru şekilde çalışmasıyla yönlendirilir. Herhangi bir hormonal dengesizlik, testislerin normal inmesini engelleyebilir.
- Testislerin normal konumlarına inmesi, doğumdan sonraki ilk birkaç hafta içinde gerçekleşir. Gelişimle ilgili herhangi bir sorun, testislerin yolculuğunu tamamlamamasına neden olabilir.
- Testislerin normal inmesi, herhangi bir yaralanma veya iltihap nedeniyle engellenebilir. Bu tür sorunlar testislerin yolu üzerindeki engeller oluşturabilir.
- Kriptorşidizmin kesin nedenleri konusunda tam bir anlayış olmasa da, çevresel faktörlerin rol oynayabileceği düşünülmektedir.
Genellikle doğuştan gelir ve doğru nedeni belirlemek zor olduğu için her köpek birer hasta adayıdır. Genetik yatkınlığı olan ırk sahipleri dikkat ederek hastalığın bilincinde olmalıdır.
Köpeklerde Kriptorşidizm Hastalığının Tedavisi Var Mı?
Kriptorşidizm genellikle cerrahi müdahale gerektirir. Tedavisinde en yaygın yöntem, testislerin normal konumlarına getirilmesi veya çıkarılması için cerrahi girişimdir. Veteriner hekim, testisin nerede olduğunu belirlemek için muayene ve muhtemelen röntgen veya ultrason kullanır. Ardından, testis normal konumuna getirilir veya çıkarılır. Normal konumuna getirilmesi tercih edilen bir seçenek olsa da, bazen testis cerrahi olarak çıkarılabilir, çünkü normal konuma getirilmesi riskli veya mümkün olmayabilir.
Testislerin normal konumuna getirilmesi mümkün değilse veya riskliyse, testislerin çıkarılması gerekebilir. Bu işlem, köpeğin kriptorşid testisini çıkarmak için yapılan bir orşiektomi operasyonudur. Bu, hem üreme yeteneği üzerindeki olumsuz etkileri önler hem de kanser riskini azaltır.
Erken yaşta tanınması ve tedavi edilmesi önemlidir. Köpek yavru iken, testislerin normal konumlarına inip inmediği dikkatlice kontrol edilmelidir. Erken tanı ve tedavi, olası komplikasyonları en aza indirger.
Tedavi yalnızca veteriner hekimler tarafından mı yapılabilir ve tespiti de köpek sahibi tarafından çok zordur. Bu nedenle köpekler büyürken veya köpek sahipleri bu durumdan şüphelendiğini de mutlaka veteriner hekime götürülmelidir. Cerrahi müdahale en iyi tedavi yöntemi olurken, köpeğin sağlığının ve üreme yeteneğinin devam etmesi için çok önemlidir.
Köpekte inmemiş testisler varsa bu testislerde tümör geliştirme olasılığı normale göre 13 kat fazla. Bu nedenle genç köpeklerde inmemiş testislerin önleyici olarak çıkarılması tedavisinde çok fazla kullanılmaktadır. Yavru iken tümöre dönme olasılığı düşük olduğu için yaşlı köpeklerin tedavisinde ele alınır.
Kriptorşidizm Hastalığı Olan Köpek Sahiplenilir Mi?
Kriptorşidizm Üreme sistemine ait bir sorun oldu için normal köpeklerde görülecek diye bir kaide yok. Hastalığa sahip bir köpeğe sahiplenmek istiyorsanız sağlık sorunları olduğunu en başından kabul etmelisiniz.
Özellikle bazı kişiler köpekleri melez demek veya üretmek amacıyla sahiplenmek istediği için hastalığa sahip köpekleri sahiplenmemeniz en doğrusudur. Üreme yeteneği üzerinde olumsuz etkilere sahip olan köpek için birçok istenmeyen durum yaşanabilir. Testislerin de kanser riski olabileceği için bu köpeği sahiplendiğini bizde olası tüm sağlık sorunlarını göz önüne almanız gerekiyor.
Normal konumda olmayan testislerin yerine konulması veya çıkartılması için operasyon yapılacaktır. Bu da köpeğin bir süre içerisinde cerrahi müdahaleye ihtiyacı olduğunu gösterir bu operasyon mutlaka veteriner hekim tarafından yapılır. Süreç birçok köpek sahibi için psikolojik sancılı bir dönem olurken aynı zamanda maddi yükü de fazladır. Köpeğinizi sahiplendikten sonra sorun yaşamak istemiyorsanız veya ameliyatı için yüksek ücret ödemek istemiyorsanız baştan vazgeçmelisiniz.
Hastalığa sahip köpeği sahiplendiğini bizde hastalığının ne olduğunu mutlaka bilmeli ve sağlık ihtiyaçlarını da ona göre ayarlamalısınız. Potansiyel sorunları olan bir süreç olduğu için köpeğin kanser olabilme ihtimali dahi değerlendirilmelidir. Tıpkı insanlar da olduğu gibi kanser köpekler için de zorunlu bir süreçtir ve genellikle kısa bir süre içerisinde köpeğin uyutulmasıyla süreç tamamlanır. Ancak bu olabilecek en kötü senaryo olduğu için köpeğin genel sağlık durumu ve testislerin geçireceği operasyon süreci değiştirecektir.
Genel olarak bu hastalığa sahip köpekleri sahiplenmek mümkün olsa da bu kararı vermek tamamen sizin seciminizdir. Temel bir sorun değildir ve sahiplenildiğinde çok büyük sorunlar yaşama ihtimalinizde düşüktür.
Kriptorşidizm Hastalığı Olan Köpek İyileşir Mi?
Kriptorşidizm hastalığı kendiliğinden iyileşen bir hastalık değildir. Genetik özelliği çok yüksektir ve köpeğin mutlaka tedavi edilmesi gerekir. Testislerin normal yerine getirilmesi veya çıkarılması cerrahi müdahale sonrası gerçekleştiriliyor.
Eğer testis normal bir konuma getiriliyor ise o zaman herhangi bir sorun kalmayacaktır ve köpeğiniz tamamen iyileşir. Yerine getirilmesi riskli ise veya köpek özelinde mümkün değil ise o zaman çıkarılır. Tek taraflı olduğu için genel sağlık durumu ile ilgili çok büyük riskler taşınmamaktadır. Tam olarak iyileşmesi cerrahi müdahale sonrası kısa süre içerisinde gerçekleşiyor.
Ancak tedavi sonrası köpeğin iyileşme durumu yüksek olsa da operasyon sonrası dönem de süreci çok etkiler. Ne kadar erken teşhis edilirse köpeğin sağlık durumunun iyileşme ihtimali de o kadar yüksek oluyor. Erken teşhislerde yaşanabilecek olası komplikasyonlar azaltıldığı için köpeğin yaşam kalitesi de artmaktadır.
Unutmayın ki işlem genel anestezi altında ve ameliyat düzeninde yapılır. Olası istenmeyen durumlar gerçekleştiğinde altında yatan farklı nedenlerle birlikte köpeği daha zorlu bir süreç de bekleyebilir.
Özetlemek gerekirse hastalığa sahip köpekler iyileşir ancak hastalığın teşhisi, tedavisi ve operasyonun başarısı çok önemlidir.