Kanser

Kanser hastalığı olan köpekler var mı? Kronik kanser hastalığı olan köpekler ve köpeklerdeki kanserin tedavi yöntemleri yazımızda.

Son yıllarda köpeklerin yaşam beklentisi artıyor ve 2023 yılında tüm köpeklerin ortalama yaşam süresi 14,65 yıl oluyor. Bununla birlikte köpeklerde kanser oranı da arttı ve artık köpeklerin yaklaşık yarısı kanserden ölüyor. Bu nedenle köpeğinizin kansere yakalanmasını nasıl önleyeceğinizi bilmek önemlidir. Köpeklerdeki kanser, insan kanseri gibi, hücre bölünmesi sırasında genetik anormalliklere sahip kanser hücrelerinin gelişmesi ve süresiz olarak çoğalması sonucu gelişir. Kanser hücreleri temel olarak bağışıklık sisteminin gücüyle yok edilir, ancak yok edilip çoğalmazlarsa tümör haline gelirler ve kansere dönüşürler.

Kanser Hastalığı Hangi Köpeklerde Var?

İyi huylu tümörler ve kötü huylu tümörlerin her birinin kendine has özellikleri vardır ve büyüme morfolojileri, metastazları ve çoğalmaları bakımından farklılık gösterirler. Genellikle tümörün büyüme hızı ve şekli, metastazın varlığı veya yokluğu vb. incelenerek değerlendirilir. İyi huylu tümörlerin özellikleri:

• Kötü huylu tümörlerle karşılaştırıldığında büyüme yavaştır,
• Çevredeki dokuyu sıkıştırıp iterek büyümez,
• Metastaz yapmaz,

Genellikle iyi huylu tümörler ameliyatla tamamen çıkarılabiliyorsa tekrarlamazlar. Ancak iyi huylu tümörlerin türüne ve yerleşimine bağlı olarak kötü huylu belirtiler de ortaya çıkabilir.

Kötü huylu tümörlerin özellikleri:

• Kanser hücreleri yüksek hızda ve kontrolsüz bir şekilde çoğalarak tümörün giderek büyümesine neden olur.
• Çevre dokulara nüfuz ederek, sürüklenerek ve büyüyerek yayılır (sızma)
• Kanser hücreleri kan damarlarına ve lenf damarlarına girerek tüm vücuda yayılır ve tüm organlara, dokulara ve lenf düğümlerine metastaz yapar.

Kötü huylu bir tümör büyüdüğünde normal hücrelerin besin ve oksijen alması zorlaşır. Bu nedenle bazı durumlarda tümörün neden olduğu arızanın yanı sıra sağlık açısından olumsuz etkiler de ortaya çıkabilmektedir. Kanser hastalığı her köpek cinsinde ortaya çıkabilir. Çünkü:

• Köpeklerin kansere yakalanmasının dört ana nedeni vardır.
• Egzersiz eksikliğinden kaynaklanan obezite kansere yakalanma riskini artırır. Günlük olarak orta derecede egzersiz yaptığınızdan emin olun.
• Ancak obez köpeklerde aşırı egzersiz artrit ve bel ağrısına neden olabileceğinden dikkatli olunmalıdır.
• Köpeğinize durumuna uygun egzersiz yaptırın.
• Köpekler çevresel değişiklikler, egzersiz eksikliği ve sahipleriyle iletişim eksikliği nedeniyle stres hissederler.
• Aşırı stres kansere yakalanma riskini artırır, bu nedenle dikkatli olun.
• Stresli köpeklerde iştah kaybı ve ishal gibi belirtiler de görülebilir. Ayrıca bazı durumlarda kendi kuyruğunu kovalama, boş ısırma, yabancı cisim yeme gibi anormal davranışlar da gözlenmektedir.
• Köpeğiniz stresli görünüyorsa stres faktörlerini araştırın ve bunları iyileştirin. Bunun bir yolu evcil hayvanınızı yerel veteriner hastanenize götürmektir.
• Genetik faktörler de kanser gelişimiyle ilişkilidir.
• Bu nedenle belirli köpek cinslerinde görülme olasılığı daha yüksek olan kanser türlerinin bulunduğunu bilmek önemlidir.

Kanser hastalığı genetik olarak yatkın köpekler Bernese dağ köpeği, Golden Retreiver kansere genetik olarak yatkındır.

Köpeklerde Kanser Hastalığının Tedavisi Var Mı?

Kanser hastalığı tedavisi olan bir hastalıktır. Bir köpeğe kanser teşhisi konulduğunda genellikle ameliyat ve kanser önleyici ilaç tedavisi, steroid ve antibiyotik tedavisi, iyi donanımlı hastanelerde radyasyon tedavisi gibi tedaviler uygulanır. Kanser tedavisinde ilk adım operasyon adımıdır.

Ameliyatın güzel yanı kanserin, çevre dokuların ve metastatik lenf düğümlerinin aynı anda çıkarılabilmesidir. Kanseri ortadan kaldırmak için yapılan cerrahiye küratif cerrahi denir. Cerrahi, kanserin metastaz yapmaması ve belirli bir yerde kalması durumunda tamamen iyileşmesi beklenebilecek bir tedavidir. Köpeklerde ameliyatın dezavantajları arasında genel anestezi gerektirmesi, vücuda ağır bir yük getiren neşter yerleştirilmesi ve çıkarılan bölgeye bağlı olarak organ fonksiyonlarının kaybolarak kalıcı etkiler oluşması sayılabilir. Ayrıca kanser yayılmışsa ameliyatla ortadan kaldırılması zor olacaktır.

Radyasyon tedavisi, kanseri radyasyonla ışınlayarak yakan bir tedavi yöntemidir. Bu tedavi:

• Radyasyon tedavisi de ameliyat gibi, kanser sabit bir yerde kaldığında etkili olması beklenen lokal bir tedavidir.
• Ameliyattan farklı olarak vücudun eksizyonu söz konusu olmadığından ağrı daha az olur ve organların fonksiyonları kolaylıkla korunabilir.
• Ancak bir köpeğe radyasyon tedavisi uygulandığında genel anestezi gerekir, dolayısıyla vücuda ciddi bir yük biner.

Radyoterapinin de cerrahi gibi dezavantajları metastaz yapmış kansere uygulanamaması, genel anestezi gerektirmesi, normal hücrelerin hasar görmesi sonucu inflamasyon oluşması ve üniversite hastaneleri gibi tesislerin donanımlı olmasıdır. Tedavi gördüğünüz hastanede tedavi olmanız ve maliyetinin yüksek olmasıdır.

Kanser hastalığı için diğer bir tedavi yöntemi ise ilaç tedavisidir. Antikanser ilaç tedavisinin temel fikri, kanser hücrelerini güçlü zehirlerle öldürmektir. Avantajları arasında yayılmış metastazı olan kanserin tedavi edilebilmesi, kan kanserinin tedavi edilebilmesi ve genel anestezi gerektirmemesi sayılabilir. Dezavantajları arasında önemli yan etkiler, kemik iliğinde hasar, beyaz kan hücrelerinin ve trombositlerin azalması, iştahsızlık, kusma, fiziksel güçte azalma ve ilaca direnç nedeniyle sınırlı etkinlik vb. yer alır.

Bazı veteriner hekimler “köpeklerin antikanser ilaçların yan etkilerine yakalanma olasılığının daha az olduğunu” açıklıyor gibi görünüyor, ancak köpekler konuşmuyor ve iştahsızlık, halsizlik, mide bulantısı, kusma, ishal, saç dökülmesi vb. yan etkiler daha fazla ortaya çıkıyor. İnsanlarda olduğu gibi aynı yan etkiler. Sahipler, köpeklerinin antikanser ilaç tedavisine nasıl maruz kaldıklarını dikkatle izlemeli ve tedaviden sonra kendilerini iyi hissetmiyorlarsa bir veterinere başvurmalıdır.

Kanser Hastalığı Olan Köpek Sahiplenilir Mi?

Kanser hastalığı sadece köpeğin yakalandığı bir hastalık olsa da süreci öyle değildir. Hasta bir köpeği sahiplenmek istiyorsanız hem maddi hem de manevi olarak bu sürece hazır olduğunuzdan emin olmalısınız. Çünkü onu sık sık veterinere götürecek ve bu süreçte yalnız bırakmayacaksınız. Hasta bir köpeğin sağlıklı bir köpeğe göre bakım ihtiyacı %70 daha fazladır.

Kontroller, tedavi süreci, stresi, köpeğin mutsuzluğu ve ağrılarını yaşayacaksınız. Konuşamadıkları için bir rahatsızlığı olduğunda ne olduğunu anlamak isteyerek acısını dindirmeye çalışacaksınız. Ayrıca zor bir hastalık olduğu için kanser olan köpeklerin sahiplenilmesi pek önerilmez. Yine de siz kanserli bir köpek almak istiyorsanız süreci kabul ederek ona ihtiyacı olan desteği vereceğiniz emin olmalısınız.

Kanser Hastalığı Olan Köpek İyileşir Mi?

Kanser şu anda köpeklerde önde gelen ölüm nedenidir. Bunun temel nedeni üreme ortamının kalitesinin ve veteriner tıbbi standartlarının iyileştirilmesinin ömrünü uzatmasıdır. Ailenizin bir üyesi olan köpeğinizin daha uzun bir ömre sahip olması harika bir şey, ancak onun sağlığındaki günlük değişikliklerden haberdar olmalı ve herhangi bir değişiklik fark ederseniz uygun önlemleri almalısınız.

Tıpkı insanlar gibi, günlük egzersiz seviyenizin, beslenmenizin, uyku düzeninin, stresin vb. düzeyinin ve değişikliklerinin farkında olun ve değişiklikleri fark etmeye hazır olmalısınız. Kanserli olan bir köpek iyileşebilir. ‘Köpeğim kanser oldu, kesin ölecek’ diye bir kaide yoktur ve gerçeği de yansıtmamaktadır.

Köpeğiniz kanser olduğunda tıpkı insanlarda olduğu gibi ölüm riski bulunur ve yüksektir. Ancak doğru ve erken bir tedavi yöntemi ile kanserden kurtulması sağlanabilir. Kanserli bir köpeğin iyileşip iyileşmeme durumu kanserin nerede olduğu ile de yakından ilgili. Meme kanseri, ağız boşluğu kanseri, mide kanseri veya bağırsak kanseri gibi çok tür var. Kanserin türü ve yayılma düzeyine göre iyileşme oranı yükselecek veya azalacaktır.