Epilepsi olan köpekler nasıl tedavi edilebilir? Kronik Epilepsi olan köpekler iyileşir mi veya bu hastalık öldürücü müdür? Epilepsi hastalığı olan ırklar hangileridir? Bunları sahipleneceğin köpek ırkı hakkında bilgi edinmen için inceledik.
Epilepsi tıpkı insanlarda olduğu gibi köpeklerde de nörolojik bir bozukluk olarak tanımlanmaktadır. Köpeklerin çok az bir kısmında görülebilen yaygın bir durumdur. Beyindeki anormalliklerden kaynaklanan nöbet hali olarak tanımlanabilir.
Epilepsi Hangi Köpeklerde Var?
Epilepsi halk dilinde sara hastalığı olarak bilinmektedir. Köpek ırklarında genellikle %1’den daha az bir oranda görülmektedir. Beyin yapısındaki çeşitli anormalliklerden kaynaklanan nöbetlerin rutin hale gelmesi olarak tanımlanmaktadır. Bazı ırklarda kalıtsal olarak görülebiliyor. Genetik yatkınlığa bağlı olarak beyin yapısındaki dokusal bozukluklar veya işlevlerin tam olarak sirküle edilememesinden dolayı yapısal epilepsi görülebiliyor. Genetik epilepsi bu duruma benzer fakat farklı etkilere bağlı olarak görülmektedir.
Nöbetlerin ne kadar sıklıkla ve ne kadar uzunlukta yaşandığına bağlı olarak çeşitli tedavi yöntemleri uygulanabilir. Tedavi seçenekleri direkt olarak hekimin yönergeleri, klinik muayeneleri ve çeşitli testlerine göre belirlenmektedir. Çok yaygın bir hastalık değildir fakat bazı ırklarda görülebiliyor. Özellikle orta sınıf köpeklerde epilepsi beyin hastalıkları görülebilir.
Daha çok görülebilen köpek cinsleri arasında; Beagles, Bernese Dağ Köpekleri ve Border Collies yer alıyor. Ayrıca nadiren de olsa; Golden Retriever, İrlanda Setter ve Welsh Corgis cinslerinde görülebilir.
Köpeklerde Epilepsi Tedavisi Var mı?
Epilepsi tedavisi için uygulanacak periyotlar öncelikle hastalığın hangi sınıfta görüldüğüne bağlı olarak belirlenmektedir. Sınıflandırmaları nöbetlerin nasıl yaşandığına bağlı olarak belirlenecektir. Ancak net tanımları yoktur ve belirli gruplara göre değerlendirilmesi çok da söz konusu değildir. Sadece insanlara görülen bazı hastalıklar baz alınarak köpeklerde de çeşitli formüller aranmaktadır. Tıpkı epilepsi de olduğu gibi insanlarda görülebilen epilepsi hastalığının sınıflandırmaları, köpeklerde formülize edilebilir ancak bunlar net değildir.
Epilepsi hastalığında genel ve fokal olarak 2 farklı epilepsi nöbetleri yaşandığı kabul edilmektedir. Generalize Epilepsi nöbetlerinde beyninin her 2 yanında da çeşitli durumlar yaşanmaktadır. Sol ve sağ lobda görülebilen klinik etkiler bu tür epilepsi sınıflandırılması olarak tanımlanıyor. Kas hareketlerinin istemsiz şekilde olması, yani spastik kas kasılmalarının olması ve ani kas kayıpları ve artışlara bağlı olarak görülebilen bir hastalık olarak tanımlanıyor. Farklı belirtileri vardır.
Genellikle salyası, tıpkı insanlarda olduğu gibi köpürme veya yoğun şekilde salya akıntısı ya da kontrol edememe, köpeğin odağını kaybetmesi gibi durumlara göre belirlenebiliyor. Çevreyle ve diğer insanlarla irtibatını kısa veya uzun süreçte kaybedebilir, farkındalığını yitirir ve o esnada idrar ya da dışkılama meydana gelebilir. Ancak bunlar genellikle kontrollü olarak değil, istemsiz şekilde yaptıkları etkilerdir.
Köpeklerde görülen fokal epilepsi nöbetleri tek bir bölgede gerçekleşen unsurlardan dolayı görülmektedir. Az önceki nöbet tanımından farklı olarak beynin tek bir bölgesinde gerçekleşir ve bedenin bir kısmını etkiler. Fokal epilepsi nöbetlerinde genel olarak görülen seyirmeler ve tiklerle belirgin şekildedir.
Köpeklerde korku, heyecan, panikleme hali, davranış değişikliği ve dikkat arama gibi çeşitli etkiler görülebilir. Göz bebeklerinde büyüme ve tükürük salgılanması çoğu zamanda bulantı ve buna bağlı olarak kusma gibi etkiler belirlenmektedir. İnsanlarda genel olarak diş kilitlenmesi veya dişlerin sürtünmesi gibi etkiler, köpeklerde de fokal nöbetlerde genellikle çiğneme hareketleri olarak görülebiliyor.
Tedaviler genellikle veteriner hekimin gözetiminde yapılan testler ve uzun süreli nöbeti gözlemlerine göre yapılır. Nöbetlerin türü belirlendikten sonra genellikle ilaç tedavisi de uygulanabiliyor. Bu aşamalarda;
- Nöbetlerin yaşandığı esnada köpeğin hangi davranışlarda bulunduğu ve hareketlerinin nasıl olduğu mutlaka not edilmelidir.
- Epilepsi nöbetinden sonra köpeğin vücudunda etkilenen kısımlara göre referans tutulur.
- Nöbetlerin ne kadar sıklıkla yaşandığı ve bir nöbetin ne kadar uzun sürdüğüne bağlı olarak periyot belirlenebilir.
- Şayet bu esnada köpek sahibi telefonuyla kamera görüntüsü alabiliyor ise veteriner hekime referans vermek konusunda çok daha avantajlı olacaktır.
- Video kaydında görüntülere göre nöbetin türü ve sınıfı belirlenebilir.
Epilepsi Olan Köpek Sahiplenilir mi?
Epilepsi ırksal yatkınlığı olan köpekler hakkında bilgi edinmen, onları sahiplenmek konusunda sana rehber olacaktır. Ancak bazı durumlarda yavruluk zamanlarında belli olmayabilir ve daha ileriki dönemlerde görülebilir. Bu durumlarda köpekleri incelemek davranışlarına göre veteriner bilgi vermek ve nöbet esnasında onların zarar görmemesi için etrafındaki eşyaları açık pozisyona getirmek önemlidir.
Bilinçli bir köpek sahiplenici olmak, köpeğine nasıl bakılması gerektiği, beslenmesinden sağlığına, egzersizden nöbet anında neler yapılması gerektiğine dair pek çok unsuru kapsar. Dolayısıyla buna özen gösterebilecek kişilerin epilepsi yatkınlığı olan köpekleri sahiplenmesi önerilmektedir. Kimi zaman doğuştan genetiksel faktörlerle kimi zaman diğer faktörlere bağlı olarak görülebilir hastalıklardır.
Bazı köpeklerde ayakta durma zorlaşabilir ve nöbet esnasında genellikle yere düşebilir. Titreyebilir veya vücutları kürek çekme hareketleri gibi farklı etkiler gösterebilir. Bazı durumlarda ani körlük, görme bozuklukları, odak kaybı, hareket kaybı gibi etkilerde görülebilir. Anksiyete ve köpeklerin davranışlarındaki değişiklikler veya sedasyon gibi etkilerde genel olarak epilepsi semptomlar arasında değerlendirilir.
Nöbetleri ırka bağlı olarak ya da toksinlere bağlı olarak gelişebilir. Bazı durumlarda metabolizmik nedenlerde beslenmeye bağlı olarak veya farklı hastalıklar nedeniyle kullanılan ilaçlara bağlı olarak görülebiliyor. Tedavilerinde genellikle antiepileptik ilaçlar uygulanmaktadır.
Köpeklerde epilepsi tanısı çeşitli klinik belirtileri vardır. Nöbetlerin görünümleri ve köpekler üzerinde bıraktığı etkilere bağlı olarak tedavi periyotları uygulanır. Boyun kısımları ve bacaklarla sertleşmeler, kasılmalar, kas kayıpları ve işlevsel olarak hareket edememeleri pek çok klinik belirtilere rastlanmaktadır. Ayrıca bu tür durumlarda üreme organlarının kontrolü ve kaybedileceği için idrar veya dışkılama gibi etkiler görülebiliyor.
Nöbet sonrasında genellikle köpek ne olduğunun farkına varmaz. Bir sersemleme haline dönüşebilir. Kimi zaman uykulu haller, kimi zaman hangi yöne gideceğini bilemez. Farkındalığını yitirebilir ve bulunduğu ortama insanlara odaklanmak için çaba sarf eder. Daha çok kafa karışıklığı gibi bir ifadeye bürünür.
Epilepsi Olan Köpek İyileşir mi?
Epilepsi tedavisi uygulandığı zaman çoğunda olumlu sonuçlara rastlanabilir. İlaçların kullanılması ona iyi bakılması ve erken teşhis uygulanması iyileşme sürecini artırabilir. En önemli husus ise nöbetlerinin nedenini bulmaktır. Genel olarak nedenler farklı grupta değerlendirilir. Idiopatik epilepsi nöbetleri ya da yapısal epilepsi olarak bilinmekle birlikte üçüncü bir faktör olarak genetik kökenlerine bağlı olarak görülebilen epilepsi den bahsedilir.
İdiyopatik epilepsinin, köpekteki hastalığın genetik yatkınlığa bağlı olarak geliştiği düşünülmesine rağmen nedeni tam olarak bilinmediği durumlarda konulan tanıdır. Yapısal olarak görülebilen epilepsi nöbetlerinde beyinde oluşan hasarlara bağlı olarak hastalık tanısı konulur. Genellikle dokular ve sinir sistemindeki malformasyon bozukluklarına bağlı olarak geçirilen nöbetler olduğu kabul edilmektedir.
Beyin omurilik sıvısını test edilmesiyle tanımlanabilir bir yöntemdir. Şimdi hangi ırkı sahiplenmek istediğine karar verebildin mi? Onun hakkında yeterince bilgi aldığını düşünüyor musun? Peki epilepsi krizlerinde köpeklere nasıl bakılır, hangi ilaçlar uygulanır? Merak ettiklerine göre ırkı inceleyebilir ve veteriner hekim kontrollerini yaptırarak sahiplenebilirsin, evcil hayvan sahiplenmek için son derece bilinçli bir bakıcı olmak, onların yaşamlarını ne kadar kaliteli sürdüğünü süreceğini belirleyen ana unsurlardır.