Aort Darlığı olan köpekler ve evcillerle ilgili yeterince bilgin var mı? Kronik Aort darlığı olan köpekler hangileri, yatkınlıkları olan türler neler? Sahiplenmek istediğin ırkla ilgili hemen bilgi almaya ne dersin?
Aort Darlığı Subvalvüler Aort Stenozu/ Subaortik Stenoz (SAS) olarak tıp dünyasında tanımlanır. Peki ne tür bir hastalık, nasıl tedavi edilir, bilmek ister misin? Sahiplenmeden önce kalp hastalıklarıyla alakalı mutlaka bilgi almalısın.
Aort Darlığı Hangi Köpeklerde Var?
Aort darlığı, Subaortik stenoz (SAS) olarak biliniyor. Genel olarak köpeklerde ve bazı hayvanlarda aort kapağının daralması durumu olarak tanımlanmaktadır. Ancak direkt olarak tüm bölgenin değil sadece kapağın altındaki bölgenin daralması durumu olarak bilinir.
Doğrudan köpeğin yaşamını etkilediği için kan akışının tıkanmasıyla da tarif edilmektedir. Doğrudan kalpten geçen kan akışının belirli bir miktarda tıkanıklığa uğranması ve doğal olarak bloke olması şeklinde köpeğin yaşamını olumsuz yönde etkileyebilir.
Birkaç farklı şiddette görülebilir. Kalp ve damar sağlıklarını etkiler. Solunumun dahi riske dönüşmesi söz konusu olabilir. Köpeklerin ırklarına göre kalıtsal olarak görülebildiği gibi çeşitli nedenlere bağlı olarak veya yaşam koşullarına bağlı olarak aort darlığı görülebilir. Bu hafif şiddetli olabildiği gibi 2 farklı seviyede yani orta ve yüksek şiddet seviyelerinde de görülmesi söz konusu olabilir.
Aort darlığı hastalığı daha çok iri sınıf köpeklerde görülebilen bir hastalıktır. Çoğu zaman doğumla birlikte görülür. Bazı durumlarda köpeklerin 12 aylık sürece kadar bu hastalığı yaşadıkları tespit edilir. Peki Subartik Stenoz belirtileri nelerdir ve evcil hayvanlarda nasıl tespit edilir? Bunu merak ediyor musun?
Hafif şiddetlerde görülen aort darlığı, genellikle kendisini göstermez. Köpeğin hareketlerinden de çok fazla anlaşılamaz. Orta seviyede yaşanan bir aort darlığında genellikle nefes alışverişinde zorlanmaları olduğu veya hırıltılar olduğu görülebilir. Ancak bunlar bazı durumlarda söz konusudur. Halsizlik ve hızlı sürede enerji kesintisi olabilir ve köpek egzersiz esnasında çok yorulmuş ise buna bağlı olarak bayılmalar da gerçekleşebilir. Hiç fark edilmeyen aort darlığında bazen ölümler bile görülebiliyor.
Hem köpekler hem de köpeklerin sahipleri, çoğu zaman riskte olduğunu fark etmezler ve egzersiz esnasında ya da herhangi bir zaman içerisinde kalp ve damar yollarının riske girmesi nedeniyle ani şekilde ölümler gerçekleşebilir. Bu nedenle ilk etaptan itibaren düzenli olarak veteriner kontrollerine gidilmesi, kalp ritim bozuklukları, damar sağlığı gibi pek çok konuda muayenelerin eksiksiz şekilde yapılması önerilir.
Hem solunumda hem de kalp ve çeşitli hırıltılar bu hastalığın orta veya yüksek seviyede olduğunu gösterebilir. Ritim bozuklukları, kalp atışları ve nabız seviyesindeki düzensizliklerden dolayı veterinere başvurulduğu durumda genellikle dinlenme yapılır ve buna göre diğer görüntüleme teknolojileriyle birlikte tespiti sağlanır.
Aort darlığı teşhisi için mutlaka göğüs kafesinin röntgeni gerekiyor. Öncelikle hekimin sorduğu semptomlar şayet o köpekte varsa röntgen çekilir ve daha sonra steteskop ile dinlenme yapılır. Elbette solunuma bağlı olarak akciğerlerde bozukluklar olması göz önünde bulundurarak tam kapsamlı muayenelerin yapılması söz konusu olabilir.
Aort darlığı çoğu zaman akciğerde sıvı birikmesine yani halk dilinde söylendiği gibi su toplaması gibi fonksiyonlara neden olabilir, bu da son derece risklidir ve ölümcül olabilir. German Shepherd, German Short Hair Pointer gibi köpek cinslerinde görülebilen bir hastalık türüdür. Hangi cinsleri kapsadığına dair listeden tam ve ayrıntılı bilgiler edinilebilir.
Köpeklerde Aort Darlığı Tedavisi Var mı?
Aort darlığı EKG çekilerek belirlenebilir. Tıpkı insanlarda olduğu gibi köpeklerde elektriksel aktivite kontrol ederek kalp ritmine göre düzensizlik olup olmadığına kanaat getirilir ve veteriner hekim tarafından konulan tanıya göre tedavi aşamasına geçilir. Radyolojik görüntülerle alınmış kalp ve damar efektlerine göre monitörlerde izleme yapılır ve tahliller, analizlerin tamamı bu tedavinin nasıl yönetileceğine dair temel unsurları belirler.
Prognoz adı verilen ve düşük seviyelerde riski olan aort darlığı hastalıklarında genellikle çok riskli duruma rastlanmaz. Ayrıca tehlikeli bir durum oluşmaması için de bu seviyedeki köpeklerin kesinlikle çiftleştirilmesi önerilmiyor. Heyecan ve çiftleşme ritüellerine bağlı olarak köpeklerde sendromlar görülebilir.
Pek çok ırkta özellikle iri sınıf köpeklerde kalıtsal hastalıklar olarak bilinir ve saptanmış kesin bir tedavisinin olmadığı biliniyor. Kontrol altında tutulur ve ekstra özen gösterilmesi gerekebilir. Bu nedenle sahiplenmeyi düşündüğün köpek hakkında çok fazla bilgi alman ve aort darlığı riski olan köpekleri sahiplenirken biraz daha düşünmen önerilir. Sadece bu hastalık sahibi olan ırklarının sağlıklı bir şekilde devam etmesini sağlamak adına çiftleştirmeleri yani üretilmeleri tavsiye edilmiyor.
Aort Darlığı Olan Köpek Sahiplenilir mi?
Aort darlığı kimi zaman kalp yetmezliği olarak tanımlanabiliyor. Aort damarının çıkış yerindeki daralma ve buna bağlı olarak köpeğin doğrudan yaşamının etkilenmesi olarak tanımlanır. Kedilerde de görülebilen bir hastalıktır fakat genellikle şiddet seviyeleri farklıdır. Şiddet seviyesine bağlı olarak köpeklerde kan dolaşımı, sol ventrikülden aorta geçerken doğrudan tıkanıklığa neden olabiliyor.
Bu durumda alt kapakçığın tamamen kalınlaşmış, formunu değiştirmiş, kısalmış ya da sert bir hale dönüşmüş olduğu görülmektedir. İşlevini tam olarak yerine getirmemesinden dolayı kalp tam manasıyla çalışamaz ve köpek yaşamını yitirebilir.
Hangi türü edinmeyi düşünüyorsan aile kütüğünün nasıl olduğu, genel sağlık durumu ve geçirdiği hastalıklar gibi konuları incele. Test et ve hemen karar verme. Edindiğin bir köpekte görüldüğü zamanlarda da bakmaya devam edebileceğimi düşünüyorsan, mutlaka rutin testlerini ve kontrollerini yaptırman gerekiyor. Sevgi ve özen isteyen ayrıcalıklı cinsler vardır.
Aort Darlığı Olan Köpek İyileşir mi?
Aort darlığı iyileşmesi, bazen görülebilir ancak tam olarak geçmesi çok da söz konusu olamaz. Bazı durumlarda cerrahi müdahale bile gerekebilir. Köpeğin cinsine bağlı olarak ve diğer hastalıklara yatkınlıkları konusunda mutlaka bilgi alman ve bilinçli bir bakıcı olman gerekiyor. Zira alışkanlık sürecinden sonra onun yaşamının riskli olması eminiz sahiplerini de üzecektir.
Tedavi geçirmiş bir köpekte genellikle daha sonradan sorun görülmez fakat yine egzersizlerde zorlanmamalı ve ırkına uygun kaliteli mamalarla beslenmesi önemlidir. Genellikle stres ve kaygı gibi durumlardan uzak tutulmalı ve onlarla ilgilenecek sahipler olmalıdırlar.
Radyografi yöntemiyle tespit edilebilir bu hastalık genellikle hırıltılı kalp atışları ve nefesle belirlenmektedir. Elektrokardiyogram ile teşhis konulabilir. EKG ve doppler testleri de yine insanlarda olduğu gibi köpeklerde de bu hastalığın tespiti için nettir.
Ancak aort darlığı hastalığının kesin bir tedavisi olmadığını bilmen gerekiyor. Dolayısıyla pek çok evcil hayvan sahiplenmek isteyenler aortta darlığı olan köpekleri çok fazla tercih etmiyor. Genellikle ilaç yöntemiyle bu hastalığın kontrol altında tutulması hedeflenir.
Stresten uzak tutulmalı ve ani ölüm riskleri mutlaka en aza indirilmelidir. Egzersizlerde fazla yorulmama ve damar sağlığının düzenli olarak kontrol edilmesi, vitamin desteklerinin uygulanması en önemli hususlar arasında yer alıyor.
Sahipleneceğin cinse bağlı olarak mutlaka kalp hastalıkları veya beraberindeki diğer hastalıklar konusunda bilgi alman gereklidir. Eğer hastalığı tespiti için de ilk yavru veya erişkin dönemlerinde mutlaka ilk bakıcısından bilgi alman ve yapılmamış ise köpek kulüpleri tarafından tavsiye edilen sağlık testlerini yaptırman önerilir.