Kültürel ve coğrafi etkileşimin yansıması; menşei Afganistan olan köpekler… Oldukça eski bir tarihçeye dayanan köpekler görünüşleri ve özellikleriyle dikkat çekiyor.
Afganistan, Orta Asya’da yer alan ve çeşitli kültürel – etnik grupları barındıran bir ülkedir. Dağlarla ve vadilerle çevrili bir coğrafyaya sahiptir. Ayrıca büyük çöller, ova bölgeleri ve nehir valileri de bulunur. İklim olarak ise genellikle kurak ya da yarı kuraktır.
Menşei Afganistan olan köpekler, oldukça eski ve zengin bir tarihçeye sahiptir. Bu köpekler, Afganistan’ın dağlık ve zorlu coğrafyasına uyum sağlamış aynı zamanda av ve çoban köpeği olarak kullanılmışlardır. Günümüzde de hala geçmişten kalan özelliklerini taşıyan bu köpekler atalarından gelen izleri yansıtıyor.
Antik dönemlere kadar uzanan tarihçilerinden farklı medeniyetlerin etkisi altında kalmışlardır. Afganistan köpeklerin ataları bu dönemlerde avcılık, koruma ve sürümü gibi görevleri için kullanılmış olduğu düşünülüyor. Henüz doğrudan bir adaptasyon süreci bulunmasa da bu dönemde adaptasyon sürecinin başlangıç ve belirginleşmeye başladığı kabul ediliyor.
Orta çağda ise Afganistan’daki dağlık bölgelerde yaşayan yerel halk çoban köpekleri kullanmak üzere büyük bir güçlü ve koruyucu özelliklere sahip köpekler yetiştirmiş olabilirler. Bu dönemlerde ticaret yollarının kavşak noktasında bulunan Afganistan farklı köpekleri tutarının da kesiştiği ve farklı türlerin ürettiği bir nokta haline gelmiş olabilir. Bu da burada yer alan farklı türlerin oluşumuna örnek gösterilebilir.
Menşei Afganistan olan köpekler tarihi bu kadarla bitmiyor. Birinci yüzyılda Afganistan’da yaşayan kabileler avcılık ve koruma amaçlı köpekleri geliştirmeye devam etmişlerdir.
Afgan Hound gibi ırklar bu dönemde safkan olarak yetiştirilmeye başlamış olduğu düşünülür. Özellikle yerleşik hayatın başlamasıyla beraber bu köpekler çok daha evcil öder haline gelmeye başlamışlar olarak kabul edilir.
İkinci yüzyılda ise Afganistan’da yaşanan politik değişimler köpeklerin kullanım amaçlarını etkilemiş olacaktır. Bu dönemlerde Afghan Hound gibi ırklar artık daha çok sergi köpeği olarak değerlendirilmeye başlanmıştır. Eskisi kadar avcılık ve korumaya önem kalmadığı için bu köpekler daha çok görsel görünüşleri ile öne çıkmaya başlamışlar.
1970’lerde yaşanan Afganistan’daki siyasi iktidarsızlık ve savaşlar ırkın orijinal kök bölgesindeki köpek popülasyonunu etkiledi. Artık eskisi gibi belirli amaçlarla kullanılan dil ev ya da süs içi tercih edilen köpekler olmaya başladılar.
Günümüzde ise menşei Afganistan olan köpekler daha çok sergi ve yarış köpeği olarak bilinirken köpekler sıklıkla evcil hayvan olarak da tercih ediliyor. Ayrıca bu köpekleri tarihçesi ve yetenekleri birçok köpek severleri meraklandırmaya devam ediyor. Özellikle günümüzdeki sevimli yapıları ve oldukça asil görünüşleriyle evcil hayvan olarak tercih ediliyorlar.
Çok uzun zamandır Afganistan iklimine uyum sağlayan bu köpekler adaptasyon süreçlerinde tüylerini de buna göre değiştirmişler. İşte Afganistan’ın dağlık ve değişen ikliminden kaynaklı olarak Afganistan kökenli köpekler ile görülen tüy özellikleri şöyle;
- Afganistan’ın yüksek rakımlı dağlık bölgelerinde soğuk hava koşulları genellikle görülür. Afgan köpekleri de bu zorlu iklim koşullarına uyum sağlamak amacıyla gelişmiştir. Uzun ve yoğun tüy yapısı sayesinde köpekler bu soğuktan korunur ve yüksek rakımlı bölgelerdeki düşük sıcaklıklara karşı dahil dayanıklılık gösterir. Tüylerinin arasında bulunan havalı yapı sayesinde soğuk köpeklerin cildine temas etmiyor.
- Ayrıca bu köpeklerin genellikle uzun ve kalın tüylerin olduğu görülür. Bu tüyler bedenlerin sıcak tutar ve soğuk havalarda koruma sağlar. Tüy yapısı sayesinde vücut ısısının kaybedilmesi engellenir ve böylece köpekler soğuk hava koşullarına çok daha kolay adapte olabilir. Afganistan’ın çok soğuk bölgelerinde köpekler yaşam sürmeye devam edebilir.
- Afganistan’ın kurak ve tozlu bir coğrafyası bulunur. Bu da köpeklerin tüy yapısını etkileyerek bu yönde gelişmelerini sağlar. Uzun tüyler sayesinde köpeğin cildini toz, kum ve dış etkenlere karşı korunması sağlanır. Bu özellik menşei Afgan olan köpeklerin çevre şartlarına uyum sağlaması konusunda yardımcı olmuştur. Ancak bu durum köpeklerin tüylerinin fazla kirlenmesine sebebiyet verebiliyor.
- Tüyler aynı zamanda güneşe karşı koruma da sağlar. Afganistan’da yüksek rakımlı bölgelerde güneşin ışıkları daha yoğun görülebilir. Uzun tüy yapısı sayesinde köpeğin cildi güneş yanıklarından korunurken aynı zamanda aşırı güneşe maruz kalmasını engeller.
Tüm bu durumlara baktığımızda bu köpeklerin iklime uyum sağlayan yapıları bulunur. Uzun yıllardan beri yaşamış oldukları bu uyum süreci sayesinde özellikle sıcak, soğuk ve tozlu iklimlere karşı dayanıklılık geliştirmişler. Geçmişten gelen bu özelliklerin ise günümüzde hala sürdürmeye devam ediyorlar.
Kendilerine özel görünüşlerinin yanında karakter özellikleriyle de oldukça dikkat çeken bu köpekler günümüzde birçok köpek seven kişi tarafından tercih ediliyor. Ancak köpek sahiplenmeden önce dikkat edilmesi gereken noktalar bulunur. Çünkü bebeklerde olduğu gibi bu köpeklerde de bazı özelliklerinden kaynaklı bakım konusuna özen gösterilmelidir.
Menşei Afganistan olan köpekler zarif ve özel köpeklerdir. Bu köpeklere sahiplenmeden önce ilk olarak tüy bakımı konusunda dikkatli olmanız gerekir. Bu köpeklerin tüyleri genellikle uzun ve yoğun bir yapıya sahiptir. Düzenli olarak taranmaları ve özellikle oluşan düğümlerin çözülmesi gerekir. Tüylerinin kimi zaman yıkanmaya da taranma gibi ihtiyaçları da bulunur.
Ayrıca Afgan köpekleri hareketli ve enerjiktir ancak bazı türleri çok daha enerjik bir yapıya sahiptir. Bu durumda da onların yeterli fiziksel aktivite sağlamak ve onları tutmak önemli olacaktır. Uzun yürüyüşler ve koşular bu köpeklerin enerjisini boşaltmasına yardımcı olabilir.
Bu köpekler zeki olmalarına rağmen kendi başlarına düşünmeyi tercih edebilirler. Eğitim süreci sabır gerektirir ve mutlaka pozitif takviyeler ile motive edici bir eğitim programı uygulanması gerekir. Daha önceden herhangi bir köpek ekle tecrübeniz bulunmuyorsa profesyonel kişilerden yardım almanız gerekebilir.
Menşei Afganistan olan köpekler oldukça sosyaldir ve yavruyken iyi bir sosyalizasyon süreci geçirmeleri önemlidir. Farklı insanlar, köpeklerle ve çevreleriyle tanışarak ileride daha iyi uyum sağlayabilirler. Sosyalizasyon olmaması durumunda koruyucu içgüdüleri daha fazla olabilir ve yetişkinlik dönemlerinde problemler yaşayabilirler.
Avcılık içgüdüsü son derece yüksek olduğu için serbest bıraktığınız zaman güvenli olduğundan emin olmanız gerekir. Bu köpekler av peşinden koşma içgüdüsünü gösterebilir. Avcılık içgüdülerinin iyi bir eğitim ile kontrol altına alınması gerekebilir.
Apartmanda beslenmeleri pek uygun olmayabilir çünkü genellikle ince ve yüksek tonlu bir ses çıkarırlar. Bu ses komşuları rahatsız edebilecek düzeydedir. Bu nedenle toplu yaşam alanlarında bu köpeklerin beslenmesi problemlerle karşılaşmanıza neden olabilir.
Irkın belirli sağlık sorunları da olabilir. Sağlık kontrollerini ihmal edilerek düzenli veteriner kontrolleri yaptırmanız önemlidir. Afgan köpekleri genellikle diğer bazı köpek cinslerine göre daha uzun yaşarlar. Bu da çok daha uzun süreli bir arkadaşlık anlamına gelecektir.
İlgi çekici yapıları bulunur ve genellikle yetenekli köpeklerdir. Ancak çocuklarla anlaşma konusunda problem yaşayabilir. Bu nedenle köpeğinizi sahiplenmeden önce tüm karakter özelliklerini bilmeli de varsa geçmişte olan eğitimlerini öğrenmelisiniz.
Menşei Afganistan olan köpekler en güzellikleri hem de yetenekleriyle dikkat çeken köpekler arasında yer alır. Bu köpeklerin günümüzde ülkemizde ve dünyada bulunması kıymetli sayılır. Avcılık ve koruyuculuk yetenekleri bu köpekler doğru bir eğitimle farklı alanlara dahi uyum sağlayabiliyor.