Köpek eğitimi vermek isteyen ancak köpeğinin cinsine uygun bir şekilde eğitimini nasıl yapacağını bilemeyenler burada mı! köpeklerde eğitim aşamaları ve ırklara özel eğitim yöntemleri yazımızda.
Her evcil hayvan sahibi köpeğinin eğitilmesini ister. Bunun için birçok eğitim türü bulunurken aslında birçok eğitimi tek bir bilinçlendirme yöntemi ile yapmak çok basittir. Bugün sizlere köpek eğitim merkezlerinde verilen eğitimleri değil her köpek sahibinin bilmesi gereken eğitim yöntemleri ve köpeği hakkında ki her şeyden söz edeceğiz.
Köpeklerinde tıpkı insanlarda olduğu gibi eğitilmeye ihtiyacı var. Genellikle köpek sahipleri köpeklerinin yavru iken eğitilmesi gerektiğini düşünür. Yavru iken eğitim verebileceğiniz gibi yetişkin köpeklere de eğitimler uygulanabilmektedir. Burada ağaç yaşken eğilir’ atasözü doğru olurken tıpkı yetişkin insanlarda olduğu gibi yetişkin köpeklerde de eğitim yapılmaktadır.
Bir köpek eğitilmelidir çünkü eğitimsiz köpekler hiçbir zaman sahibine yeteri kadar itaat etmez. Evdeki çeşitli şeyleri, mobilyaları veya aksesuarları bozarken evde herhangi bir yere tuvaletini de yapabilir. Yürüyüş yaptığınızda kaçar ve sizi dinlemez. Kedi veya bir hareket eden bir araba gördüğünde sizin izninizi almadan onu kovalama başlar ve sahibine birçok sorun yaratabilir.
Köpeğinizin iyi bir hayat sürmesi, medeni davranması ve sizden gelen komutları sualsiz yerine getirmesi için eğitilmesi çok önemlidir. Köpeklerde ki eğitim farklı komutların öğretilmesi üzerine kurulur. En basitçe uzan, ayağa kalk gel, pati ve veya yakın gibi komutlar olduğunu söyleyebiliriz.
Eğitimleri vermek için evde eğitim vermek yerine dışarıda eğitim vermek her zaman iyidir. Ancak mutlaka bulunulan ortamında sessiz ve ferah bir yer olması gerekiyor. Ayrıca size odaklanabilmesi için eğitim yerinin hayvanın daha önce de gittiği ve alışkın olduğu bir yer olması oldukça önemlidir. Eğer köpeğin dikkatini dağıtacak başka hayvanlar veya etmenler var ise o zaman eğitimde odaklanması ya çok düşük olacak ya da odağı hızlı dağılacaktır.
Eğitim vereceğiniz yerde yabancı farklı insanların olmaması da önemlidir. Köpeğinize eğitim vereceğiniz yeri bu nedenle çok özenli seçmeli ve sadece dikkatinin sizde ve sizin sesinizde olmasını sağlamalısınız. Yabancı sesler sizi bastırdığında eğitim son derece kötü geçer ve verdiğiniz emek boşuna gider.
Köpek eğitimi yapılırken genellikle bu eğitimin köpeğe her gün verilmesi gerekir. İlk kez başlayacak iseniz süresini 30 dakika ile 40 dakika arasında tutabilirsiniz. Eğer köpeğiniz çok enerjik ise o zaman minimum sürenin 15 dakika olması tavsiye edilir. Daha sonra ise süreyi 1 saat ile 1,5 saate kadar uzatabilirsiniz. 6 aydan küçük bir yavruyu eğitmek istiyorsanız ders süresi ortalama 15- 20 dakika kadar olabilir.
Eğer bir köpek eğitim merkezine kaydettirmek isterseniz o zaman ise haftada 1-2 ders yeterli olacaktır. Burada eğitmeni izlerken köpeğinizin becerilerini, anlama becerisini anlayarak eğitimine evde kendiniz de devam edebilirsiniz. Ancak nereden başlayacağınızı hiç bilmiyorsanız bu konuda en iyi yine bir eğitmen ile birebir görüşmektir.
Köpek eğitimi için önemli olan bir diğer olay ise bir köpek yavrusunu hangi yaşta eğitmeye başlayabileceğinizdir. Birçok uzman köpek eğitiminin yavru altıncı veya yedinci ayda olduğunda başlanmasını tavsiye ediyor. Ancak eğitmenler bunun geç bir süre olduğunu ve köpek ırklarına göre değişmekle birlikte üçüncü ve dördüncü aydan itibaren köpeklerin eğitime hazır hale geldiğini söylemektedir.
Yavru köpeklerin eğitilmesi, yetişkin köpeklerin eğitilmesine göre daha kolay olurken, aynı zamanda yavru köpekler hızlı bir şekilde eğitim alır. Komutları daha iyi hatırlarken akılları daha canlı olduğu aynı zamanda sahibine itaat etme oranı da artmaktadır.
Köpek eğitiminin iyi bir şekilde sona ermesi için öğrenme sürecine uyum göstermeniz gerekiyor. Bunun için mutlaka eğitimden önce köpeğinizin tok olduğundan emin olmalısınız. Eğitim vermeden önce köpeğinizi besleyin ve beslendikten bir süre sonra da dinlenmesi için zaman tanıyın. Eğer hemen yemekten sonra onu eğitmeye çalışırsanız hareket edeceği için bazı sağlık sorunları yaşayabilir.
Eğitime başlamadan önce onunla sıcak temas kurun, oyun oynayın köpeğinizi sevin ve köpeğinizi sahiplendiğinizi hissettirin. Eğitime başlamadan önce doğal gidermesi gereken bir ihtiyaç var ise örneğin tuvalete gitmesi gerekiyor ise izin vermelisiniz. Açık bir alanda eğitim yapmak istiyorsanız, bazı ekipmanlardan da yararlanmanız gerekiyor. Örneğin bir tasma kullanabilirken tasmanın boyutunun 1 ile 15 metre arasında olması önerilir.
Eğitim esnasında sıkılabileceği için ayrıca onu eğitime de teşvik edebilmek için mutlaka ödüller kullanmalısınız. Bunlar komutları yerine getirdiğinde vereceğiniz ödüller olurken, aynı zamanda sıkıldığında yine dikkatini sağlayabileceği oyuncakları da olabilir. Eğer orta büyüklükte bir köpeği eğitecek iseniz açık alanda o zaman ağızlık kullanmanız da gerekebilir.
Köpek eğitimi hakkında çok fazla bilginiz yok ise mutlaka köpek sahibi olarak eğitim kurallarına uymanız gerekiyor. Köpek eğitiminde en temel kural köpeğe eğitime her zaman tek bir kişi vermelidir. Bu komutları bir kişi öğretmeli ve ailenin diğer üyeleriyle köpeği eğitmeye çalışmamalısınız.
Köpeğinizin ruh haline tanıyor olmanız gerekiyor ve eğitimi iyi ve neşeli olduğu zamanlarda vermelisiniz. Ayrıca sizin de ruh halinizin iyi olması gerekiyor. Çünkü köpekler sahiplerinin olumsuz duygularını kolayca anlayabilir. Bu durumda yine eğitiminizin daha zor geçmesi veya başarısız olması söz konusu olabilir.
Köpek eğitiminde diğer temel bir kural ise hayvanın doğasını mutlaka dikkate alın ve eğitim süresiyle programını buna göre oluşturun. Eğitimi köpeğinizin herhangi bir sağlık sorunu yokken ve fiziksel durumu iyiyken yapmalısınız. Eğer kendini iyi hissetmiyor ise uyuşuk davranıyor ise veya keyifsiz ise o zaman yeni bir şey öğrenmek için hiç istekli olmayacaktır.
Köpek eğitiminde bilinmesi gereken diğer bir temel kural ise mutlaka eğitimde çok fazla övgü kelimelerinin kullanılması. Ona bol bol övgüyle eğitirken aynı zamanda ödüller de vermelisiniz. Eğitim süresi sona erdiğinde ise yine eğitimi için ona övgü verip en sevdiği ödülle onu ödüllendirebilirsiniz. Bu sayede sonraki dersine çok daha istekli, çok daha iyi bir motivasyonla başlayacaktır.
Köpek eğitimi için eğitmenler farklı yöntemler kullanılabiliyor. Örneğin rehberlik taklit oyun, savunma davranışı veya itme gibi yöntemler vardır. Ancak bu tür yöntemler genellikle profesyoneller kullandığı için bilginiz yok ise bu yöntemleri kullanmanız gerekmiyor.
Köpeğinizi eğitirken farklı komutlar öğretmek istiyorsanız, basit eğitim yöntemlerini seçmelisiniz. Bunun için de taklit yöntemi en fazla kullanılan eğitim yöntemidir. Özellikle yavru bir köpek eğitimi yapmak istiyorsanız, taklit yöntemini kullanarak hızlı bir şekilde eğitimi yapabilirsiniz.
Küçük cins yavru köpeklerin eğitimi yapılacak ise eğitimlerinin özelliklerini mutlaka yerine getirmek gerekiyor. Küçük cins köpekler genellikle ağızları 10 kilograma kadar çıkabilen minyatür boyutlu köpeklere denilir. O köpekler genellikle apartman hayatı için uygun olurken, az yer kapladıkları için ve diğer insanlar için tehlikeli olmadıkları için çok fazla tercih edilir. Küçük köpek cinslerinin de tüm köpek cinslerinde olduğu gibi eğitime ihtiyacı bulunur.
Küçük cins köpekler için öncelikle köpeğin evde yaşadığı yeri mutlaka bilmesi gerekiyor. İlk olarak ona bana gel uzan veya yat gibi komutları öğretmeye çalışabilirsiniz. Eğitimin ilk aşaması ise köpeğinizi tasmayla alıştırmaktır. Yapmaması gerekenleri ona net bir şekilde aktarabilmek için de bir kelime seçebilir. Örneğin hayır kelimesini kullanabilirsiniz. Tuvalet tepsisi kullanabilir veya dışarıda yürürken tuvalete gitmesini sağlayabilirsiniz.
Köpeklerin eğitiminde bilinmesi gereken kesin kural köpeğe kötü bir şekilde davranmamak ve eğitimi sırasında ona karşı saldırganlık göstermemektir. Beslenme periyodu mutlaka oluşturmalı ve günde 2 veya 4 kez bir mama verilmelidir. Küçük köpeklerin eylemlerinizi anlayabilmesi için yavruluk döneminden itibaren eğitimine başlayabilirsiniz.
Orta ve büyük cins köpeklerin eğitiminde ise yine bireysel programlar uygulanır. Örneğin bir çoban köpeğine sahipseniz, bu köpekler en zeki köpeklerden biridir ve ilk aylardan itibaren eğitimine başlayabilirsiniz. Doğru zamanda eğitime başlamak oldukça önemli olurken, eğitimle birlikte köpeğinize size daha fazla sadık olmasını ve komutanlarımıza daha fazla itaat etmesini sağlayabilirsiniz.
Büyük ve orta cins köpeklerin eğitimine dikkat edilmesi gereken şey, köpeğin saldırgan olup olmamasıdır. Bazı köpekler karakteri geriye saldırmayı, ısırmayı seviyor. Eğer köpeğinizle de bu gibi davranışlar var ise eğitiminizi siz tek başına gerçekleştiremeyeceğini iz için mutlaka profesyonel destek almalısınız. Çünkü agresif köpekler hem sizin için bir tehlike olurken hem de tanımadığı insanlara karşı agresif tavırlar sergileyebilir. Özellikle eğitiminde canı sıkıldığında etrafındaki herhangi bir şeye saldırma eğilimini çok fazla gösterecektir.
Bundan dolayı ona karşı eğitimde mutlaka net olmalı ancak asla kötü davranmamalısınız. Siz köpeğinize ne kadar sert giderseniz, o da size kendi ölçüsünde o kadar sert gelecektir. Ayrıca karakterine çok fazla uygun olmamakla birlikte agresif hareketleri yoğun ise o zaman profesyonel eğitmenden davranış sorunları eğitimi almalıdır. Davranış sorunları eğitimi profesyonellik isteyen eğitimler olduğu için tek başınıza yapmakta çok zorlanabilirsiniz.
Gördüğünüz gibi küçük cins köpekleri ve orta ve büyük cins köpeklerin eğitiminde farklı etmenler bulunuyor. Köpeklerin eğitiminde dikkat edilmesi diğer bir şey ise köpeğin yaşı yani yavru veya yetişkin olmasıdır. Birçok kişi yetişkin bir köpeğe komutları öğretmenin veya eğitim vermenin çok zor olduğunu düşünür. Elbette yetişkin bir köpeğin yavru köpeğe göre eğitilmesi daha zordur ancak imkansız bir durum değildir.
Doğru bir eğitim mantığı yürütürseniz sadece yetişkinleri değil yaşlı bir köpeği bile eğitebilir ve komutlarınıza itaat etmesini sağlayabilirsiniz. Burada dikkat edilmesi gereken en önemli şey köpeğin karakterini biliyor olmanızdır. Köpeğin hareketlerini önceden izleyin, davranışlarını izleyin ve köpeğin karakteri üzerinden eğitimini sağlayın.
Siz sabırlı davranır ve öz kontrolü elinizden bırakmazsanız, yetişkin bir köpekte sahibi tarafından eğitilebilir. Yalnızca bu süreç yavru köpeğe göre daha uzun sürecektir. Eğitimi yaparken asla saldırganlık göstermeyip dostane temaslar kurup eğitim aşamalarında başarılı olduğunda sık sık onu ödüllendirin.
Birçok köpek sahibi veya eğitmen köpek eğitimi yaparken hatalara düşebiliyor. Sizlere şimdi ise köpek eğitiminde yapılan hatalardan söz ederek eğitimde bu hatalara düşmemeye özen göstermenizi tavsiye ederiz. Öncelikle köpek eğitiminde yapılan en büyük hata köpeğin yapamayacağı şeyleri ondan istemektir. Karşınızdaki bir insan yavrusu değildir ve köpeği insanlaştırma arzusunda bulunmamalısınız.
Köpek her zaman köpektir, onun davranışları ve zekası belirli seviyededir. Bundan dolayı ona insanlara özgü becerileri öğretmeye çalışmamalısınız. Köpek eğitiminde düşünebileceğiniz bir diğer hata ise bireysel olarak yaklaşımınızdır. Unutmayın ki, aynı ırk olsa bile her köpek bireyseldir ve her köpeğin eğitim stratejilerinde bu yüzden küçük de olsa farklılıklar görülebilir. Eğitiminizi belirlerken köpeğinizin cinsine yaşına önemli kişilik özelliklerini ve karakterini dikkate almalısınız.
Eğitim süreci içerisinde becerileri uygulama arzusunun çok fazla içine düşerek hızlıca tüm komutları öğrenmesi gerektiğini düşünmeyiniz. Bir insan yavrusu bile okuma yazmayı birkaç ayda öğrenebilmektedir. Bu nedenle köpeğinizin istediği eğitimi alması için bir süre geçmesi gerektiğini kabul ederek eğitime başlamalısınız.
Eğitim mutlaka aşamalı bir şekilde ilerlemeli ve en kolay komutlardan başlanmalıdır. Bir beceri öğrenilmeden sonraki beceriye geçilmemeli ve köpeğin sıralı bir şekilde öğrenmesi amaçlanmalıdır. Kazanılan yeni beceri köpek tarafından koşulsuz yerine getirilene kadar çalışılmalı ve kafasının karışmasına izin vermeden tane tane ilerlemelidir.
Basit teknikler ile başlayarak daha karmaşık tekniklere sıra ile devam etmek, köpek eğitiminde bir zorunluluktur. Birden başlayarak köpeğinize birkaç farklı komut vererek tamamını yerine getirmesini beklerseniz, en büyük yapılan eğitim hatalarından birine düşmüş olursunuz.
Yine yapılan bir diğer hata ise aşırı eğitim vermek ve sık sık köpeğe eğitim vermekte. Köpeğinize çok fazla ve uzun eğitimler verirseniz, köpeğinizin sinir sisteminin çok fazla çalıştırmış olursunuz. Bu da hem onun eğitiminde daha az başarılı olmasına neden olurken, daha fazla emek vermenizin de bir diğer nedenidir. Eğitim süresini mutlaka kontrol etmeli ve aynı eylemi 2 veya 3 defadan fazla yapamıyor ise çok fazla üst üste denememek gerekir. Gün içerisinde birkaç kez antrenman yapmak ve ona eğitim vermeye çalışmak da doğru bir eğitim davranışı değildir.
Gün içerisinde belirlenen bir saatte eğitim yapmak doğru olurken, köpeğin dinlenebilmesi için mutlaka zaman tanınması gerekiyor. Köpek sahiplerinin köpeğini eğitirken yaptığı bir diğer hata ise ödül amacıyla verilen ikramların doğru bir şekilde kullanılmamasıdır.
Eğer bir köpek eğitmeninin dikkatle izlerseniz göreceksiniz ki eğitmen her teknikten sonra köpeğe mutlaka bir ödül vermez. Eğitmenler bu nedenle köpeğinize çok sık ödül vermenizi doğru bulmuyor. Çünkü ödül mamasını her teknikten sonra verirseniz karnının çok fazla doymasına neden olursunuz.
Eğer hızlı bir doyum yaşar ise o zaman sizi dinlemeyi bırakacak, size itaat etmeyi erteleyecektir. Bundan dolayı her hareketinden sonra ödül maması vermek yerine sözlü bir şekilde ona teşekkür edebilir veya ona dokunmayı tercih edebilirsiniz. Burnunu hafifçe dokunmanız veya elinizi kaldırarak yüzünü sevmeniz dahi her seferinde ödül maması vermekten daha iyi bir övgüdür.
Köpek eğitimi yapmak isteyen kişiler için faydalı ipuçları vereceğiz. Deneyimsiz bir köpek sahibiyseniz, deneyimli köpek bakıcılarından mutlaka destek almanız gerekir. Öncelikle köpeğinize eğitim vermek istediğiniz konuttaki sesinizi çok net bir şekilde yüksek sesle ve kısa olarak söylemelisiniz. Komutlar her zaman benzer ses tonuyla yapılmalıdır ve köpeğin size baktığından emin olmalısınız.
Köpeğinize eğitim verirken çok katı olmak doğru değildir, sabırlı olunmalı ve duygularınızı kontrol etmelisiniz. Eğitim esnasında sizi dinlemez ise onu acımasızca cezalandırma olmalı veya ona şiddet uygulamamalısınız. Bir komutu öğrendiğinde kazandığı beceriye mutlaka her derste tekrar etmelisiniz.
Eğitimin yükü ve stresinin giderek artacağı için basitten karmaşığa doğru komutları öğretmek en doğru sıralama olacaktır. Yeni komutu öğrendiğinde köpeğe mutlaka lezzetli bir ödül verin. Ancak ödülü verirken ölçülü davranın.
Eğitim sırasında bir şey yasak alıyorsanız, bu yasağa aklınızda tutun ve köpeğinize karşı her zaman tutarlılığınızı devam ettirin. Eğitim sürecindeki teknikler ve temel kurallar her cins ve her yaşta köpeği eğitmeye mümkün kılar. Köpeğinizi eğitmeyi kafanıza koyduysanız, zaman harcamayı ve çaba göstermeyi de kabul edin. Çabalarınızın sonunda köpeğinize istediğiniz gibi eğitmiş olacak ve sizden gelen her komutu koşulsuz yerine getirmesini sağlayacaksınız.
