Köpeklerde clicker eğitimi ile çok daha keyifli zamanlar geçireceksin. Oyun oynayacak ve köpeğinin yüksek havlamasını önleyecek, tuvalet eğitimini çok daha kolay vereceksin. Temel itaatte ve ileri seviye itaatlerde işini kolaylaştıracak clicker eğitimini merak ediyor musun?
Oyuncak köpekler, iri ve orta sınıf köpeklerde işe yarayan formüllerden biri olarak pozitif pekiştirme yönetiminden sana bahsedeceğiz. Yavruluk dönemlerinden itibaren eğitim vermek veya ileri yaşlarda edindiğin bir köpeğe en uzun süreçte eğitim vermek üzere mutlaka bu yöntemi keşfetmelisin?
Köpeklerde Clicker Eğitimi Nedir?
Köpeklerde clicker eğitimi temel olarak bir araç eşliğinde köpekleri eğitmeni sağlayan yöntemdir. Pozitif pekiştirme yani ödüllendirme ve onu destekleme amacıyla uygulayabileceğin tüm eğitim periyotlarında bu aleti kullanabilirsin. Küçük pratik ve oldukça konforlu bir alet olarak işe yarıyor. Pekiştirici alet olarak tanınmakta ve piyasada genellikle işaretleyici olarak tanınmaktadır.
Köpeklere davranış öğretirken ezberlerini alışkanlığa dönüştürme için kullanılmaktadır. Köpeğin yaptığı davranışın doğruluğunu ve bunun eğitimin hedefini göstermek için tıklama aleti olarak bilinmektedir.
Pekiştirme maksatlı, geliştirilen bu küçük alet hemen tür ırk da işe yaramaktadır. Köpek bunu davranış olarak öğreniyor. Daha sonraki komutlarında da daha kolay hatırlayıp kavrar. Aleti kullanmak için doğru davranış yaptığında bir kez tıklaman gerekmektedir. Dolayısıyla sesi algılayan ve ödüllendirmeyi hak ettiğini fark eder.
Doğru davranıştan sonra mutlaka ödüllendirme olması gerekiyor. Ancak bilinmesi gereken tüm eğitim süreçlerinde mutlaka kararlılıkla, azim ve sabırla periyotların uygulanmasıdır.
Köpeklerde Clicker Eğitimi
Köpeklerde Clicker Nasıl Kullanılır?
Clicker eğitimi için öncelikle aletin alınması ve kontrol edilmesi gerekiyor. Sağlam ve sorunsuz çalışan bir clicker aletiyle avuç içinde tutarak kolay şekilde kullanabiliyorsun. Sadece parmağınla tıklama yapman gerekiyor. Elbette piyasada birbirinden farklı modelleri bulunabiliyor, ancak her biri oldukça kolaydır. Sadece tıklama politikasıyla çalışan bir alettir ve tıklandığında da klik sesi çıkarıyor.
Clicker kullanmanın temel hedefi köpeğin zihninde bir ses oluşturmaktır. Doğru hareketi yaptığına dair tebrik etme ve onaylama sesi olarak tıklama yapılmaktadır. Bu aynı zamanda ödüllendirmeyi elde ettiğinin ifadesi de olacaktır. Sadece doğru davranışları yaptığında, komutları doğru şekilde uygulandığında basılması gerekiyor.
Zaman içerisinde bu onun için bir alışkanlığa dönüşecektir. Özellikle tuvalet eğitiminde, sosyalleştirme eğitimlerinde, temel itaat eğitiminde kullanılan bir yöntemdir. Ancak ileri itaat eğitimlerinde kullanılamaz. Zira bu eğitim yönetiminde herhangi bir alet ya da uygulama donanım kullanılmamaktadır. Doğrudan özgür şekilde eğitim ve öğrendiği eğitim periyotların tamamı uygulanır.
Peki clicker aleti ne kadar işe yarıyor sence? Bu alet köpeğin komutu anlaması, kavraması ve uygulamasını sağlar. Doğrudan davranış işaretleme aracı olarak kullanılmaktadır. Yani köpek aldığı her klik sesinde davranışı işaretleyecek ve kendini zihninde onaylı hale getirecektir. Ardından elbette ödül mamasını vermek, kurabiye veya kemiklerle ödüllendirmek işe yarayacaktır. Şayet köpek klik sesinden sonra ödül hak ettiğini henüz anlamamışsa bunu tekrar tekrar uygulaması gerekiyor.
Köpeklere Clicker Eğitimi Nasıl Verilir?
Köpeklerde clicker eğitimi verilirken pek çok yöntem kullanılmaktadır. Oyunlarda, tuvalet eğitiminde uygulanabildiği gibi top yakalama veya hedef çubuğu gibi yönergelerle eğitimleri verilebiliyor. Doğru davranışı yaptığında mutlaka Clicker ile işaretleme yapmak gerekiyor. Daha sonra bu sabit bir harekete yani doğrudan davranışa dönüşecektir.
Clicker ile köpeklere verilen eğitimler çeşitlendirilmektedir. Bu tamamen köpeğin yeteneğine, akıl ve zekasına bağlıdır. Ayrıca sahiplerinin de yaratıcılığına bağlı olarak gelişmektedir. Kimisi sadece otur, kalk, yürü, gel gibi komutları uygularken kimisi daha profesyonel aşamalara geçebiliyor.
Eşya bulup getirme, yakalama, susma eğitimleri veya çeşitli şovlarda uygulanan programlar bulunmaktadır. Her birinde kullanılan clicker aletleri, işaretleyici olarak bir davranışın gerçekleşmeye başladığı anda, komutların uygulandığı ve yerine getirildiği anda kullanılmaktadır. Koruma köpekleri, bekçi köpekleri veya avcılıkta yetiştirilen köpeklerde de tıklama kullanılmaktadır.
Örneğin su avcıları veya kara avcıları konusunda profesyonel olan ırklara, avlarını yakalayıp getirme davranışları veya işaretçilik davranışları eğitimi verilirken klik sesiyle bunu sabitlemek, pekiştirmek, onların gerçek alanda daha başarılı sonuçlar yakalamasını sağlayacaktır.
Eğitimlerin aksatılmadan yapılması gerekiyor ve sadece doğru davranışlarda doğru hareketleri uyguladıkları zaman klik sesi uygulanması gerekiyor. Ancak henüz öğrenmemiş ise köpeğin eğitim tekrarını ve davranış haline getirme süreçlerine bağlı olarak pratik yapılmaya devam edilmektedir.
Pozitif Pekiştirme Uygulama Yolları
Pozitif pekiştirme uygulamalarının köpeklere faydası pek çok uzman tarafından belirtilmektedir. Peki nasıl yapılır, nasıl uygulanır? Dikkat edilmesi gereken konular var mıdır sence? Kısaca şunlardan bahsedebiliriz;
- Herhangi bir yaş sınırlandırma bulunmamaktadır.
- Yavruluk döneminde eğitime başlanan köpeklerde dahi işe yarar.
- En iyi sonucu veren eğitim programları için mutlaka yavruluk dönemlerinde özellikle 2 aydan itibaren başlanmalıdır.
- Pozitif değerlendirmelerle yapılan eğitimler tasma uygulanmadan da serbest şekilde uygulanmaktadır.
- Özellikle eğitim süreçlerinin oyun kıvamında eğlenceli şekilde geçmesine destek sağlar. Ayrıca köpeklerin daha iyi öğrenmesini sağlar.
- Zorlama eğitimlerin iyi sonuç vermediği, yapılan pek çok araştırmada tespit edilmiştir ve pozitif eğitimlerin daha iyi, daha hızlı sürede sonuç verdiği belirlenmiştir.
- Pozitif eğitim periyodları hem ilk temel eğitimlerini alması hem de profesyonel eğitimlerini kolaylıkla yapmasını destekler.
- Köpeklerin eğitimden kaçmadan eğlenceli bir şekilde uygulamasını ve hareketleri daha hızlı pekiştirilmesini sağlar.
- Sahiplerine olan güven ve sadakati eksilmeden devam etmesi için pozitif eğitimler daha niteliklidir.
Köpeklerde Clicker Eğitimi
Clicker Eğitimine Ne Zaman Başlanır?
Köpeklerde clicker eğitimi uygulamak için hangi eğitimin verileceğine bağlı olarak zaman belirlenmektedir. Örneğin tuvalet eğitimi 2 aylıktan itibaren uygulanma durumundadır. Zira köpeğin hızlı bir şekilde iç alan tuvaleti veya dışarıya tuvalet eğitiminin verilmesi, istenmeyen sonuçların önlenmesine fayda sağlamaktadır. Komut eğitimleri de genellikle 4 ay ile 6 aydan itibaren verilmeye başlanmaktadır. Ancak bunların davranışa dönüşmesi genellikle 8-9 ayı bulmaktadır. Dokuzuncu aydan sonra ise daha fazla komut daha fazla davranış öğretmek için eğitim verilmektedir.
Sosyalleştirme eğitimleri temel itaat eğitimleri için her ırka ve genel mizaçlarına göre program belirlenmelidir. Köpeklerde genellikle beyin oluşum süreçleri 4 aylık döneme kadar gerçekleşir ve bu süreçte genellikle beyin yapılarının %75 ile 80’lik bölümü oluşur. Mizaçları da genellikle bu dönemlerde verilen eğitimlere, yaşadığı çevreye, bakım koşullarına bağlı olarak farklılık göstermektedir. Dolayısıyla ilk 2-3 aydan itibaren eğitimlere başlamak, onun daha hızlı gelişmesine ve davranışları öğrenerek alışkanlıklara dönüştürerek gelişmesine destek olmaktadır.
Elbette farklı amaçlar için yetiştirilen bir köpek ise süreç daha farklı olmaktadır. Örneğin koruma köpeği olarak yetiştirilen yarı vahşi cinslerde asıl eğitimler 12 aydan itibaren başlar. Bunun öncesinde ise temel eğitim ve ileri seviye itaat eğitimleri mutlaka verilmelidir. Köpek, profesyonel eğitim süreçlerine 12 ay öncesindeki süreçte mutlaka çalıştırılmalıdır. Ayrıca adaptasyonları sağlanmalıdır.
Yavru Köpeklerde Clicker Eğitim Aşamaları Nelerdir?
Köpeklerde clicker eğitimi uygulanırken aşama aşama yol almak çok önemlidir. Ayrıca her komutun her davranışın öğrenilmesi için defalarca pratik yapmak o doğru davranışların alışkanlığa dönüşmesini sağlayacaktır. Özellikle bu eğitimlerde başarılı sonuçlar elde etmenin en iyi yolu ve ödüllendirmedir. Bu sayede köpek daha fazla teşviklenmektedir. Desteklediğinden emin olarak daima doğru hareketleri yapmak üzere davranır.
Bu hem onun daha rahat yaşamasını hem senin daha rahat yaşamını sağlamaktadır. Böylelikle eğitimi sıkı tuttuğunda sonraki aylar ve yıllarında çok daha konforlu zamanlar geçirebilirsin. Bunun için de en temel aletlerden birisi clicker kullanmaktır.
Piyasada gayet uygun fiyatlarla pek çok platformda cihaz bulunmaktadır. Birbirinden farklı modelleri ve farklı frekanslar sağlayan geliştirilen modelleri de bulunmaktadır. Ancak hepsinin temel işlevi işaretleme üzerine kurulmaktadır. Doğru davranışı, işaretlemek, doğru davranışı pekiştirmek ve ardından ödül vermek, köpeğinin bu aleti çok sevmesine ve senin sözlerine itaat etmesine destek sağlamaktadır.
Çeşitli deneylerle piyasaya çıkarılan bu alet, genellikle duyduğu ses ile ödülü bağdaştırmaktadır. Dolayısıyla doğru davranışları yapmaya devam eder. Bu da senin onu eğitmeni daha kolay ve keyifli hale getirmektedir.
Köpeklerde Ödüllendirme Eğitimi Nasıl Yapılır?
Köpeklerde clicker eğitimi aynı zamanda köpeklerin zihinsel gelişimini destekler. Yavru dönemlerinden itibaren clicker kullanmak, onların zihin yapısının ve beyin gelişimlerinin daha hızlı şekilde desteklenmesini sağlayacaktır. Dolayısıyla insan sesinden farklı olarak çeşitli frekanslar ile gönderilen klik sesi sayesinde köpek ödüllendirme mekanizmasına aşina olacaktır. Daha sonra avucuna alacağın ödül mamaları veya çeşitli ödüllerle onu hemen desteklemelisin.
Klik sesi çıkardıktan hemen sonra ödülünü vermek köpeğin daha hızlı anlamasını sağlayacaktır. Zira her klik sesi duyduğunda bir ödül vermek, onun doğru davranışları hızlı şekilde öğrenmesi, tam eğitimini alması için en önemli unsurdur. Herhangi bir zaman geçmesini beklememen gerekiyor. Bir elinde klik aleti diğer elinde ödüllendirme mamaları olmalıdır ve hemen ardından vermelisin.
Doğal davranışlarda uygulanan bir eğitim tekniğidir. Yani komutlardan sonra köpek doğru davranışı sergiliyor olmaktadır. Ancak bir de doğal şekilde kendi yaptığı davranışlardan sonra ödülünü klik sesiyle birleştirmek ve bunun üzerine mama vermekte faydalı olmaktadır. Bu da köpeğin yaratıcılığını artıracak ve çoğu zaman stresli durumlarda panikleme durumlarında nasıl davranması gerektiğini karmaşık konularda nasıl sorun çözücü olması gerektiğini de öğrenir.
Clicker aletini kullanmanın diğer yöntemi de ikna yöntemidir. Dolayısıyla zor bir davranışı öğretmek için yani ona eğitim vermek için komut üzerine ikna etmeye çalışabilirsin. Örneğin karşıma otur ya da otur komutunu uygulatmak istiyorsan bunu uygulatana kadar tekrar yaparsın. Ardından uyguladıktan sonra Clicker sesi çıkartıp mamasını verirsin. 2 yöntemde de genellikle işe yaramaktadır. Deneyenler böyle söylüyor.
Köpeklerde Clicker Eğitimi
Clicker Kullanmak Her Köpekte İşe Yarar mı?
Köpeklerde clicker eğitimi pozitif eğitim süreçlerinin bir aşamasıdır. Genellikle işe yaradığı daha söyleniyor. Ve olumlu bir mesaj ve doğru davranışı yaptığını belirten ifade sesidir. İnsan sesinden farklı olarak bir komut şeklinde anlaşılmaktadır. Dolayısıyla insan sesinden farklı, tamamen benzersiz bir ses olduğu için de çoğu zaman işe yarar. Pek çok eğitimde genellikle Clicker kullanmanın en hızlı sürede olumlu sonuçlara neden olduğu da söyleniyor.
Ancak tek başına Clicker faydalı değildir. Eğitimlerin düzgün olması, düzenli olması, başarılı olmasını sağlar. Hangi eğitimin, hangi aşamada verilmesi gerektiği, tuvalet eğitiminin nasıl olması gerektiği konusunda bilinçli olmak, Clicker aletinin de işe yaramasını sağlar.
Ayrıca her köpeğe eğitim veremeyeceğini de bilmelisin. Bazı köpekler sadece profesyoneller ve uzmanlar tarafından yönetilmektedir. Dolayısıyla profesyonel bir köpeğin senin sözünü dinleyeceğini bilmelisin. Zira o zaten genetiksel olarak farklı bir özellikte yaratılmıştır. Özellikle bodyguard köpeklerinde Clicker sesi her zaman işe yaramamaktadır.
İşe yarayan materyalleri ileri seviyeye itaat eğitimlerinde de kullanmamalısın. Tam olarak eğitimlerini verdikten sonra serbest dolaşım olarak bilinen ileri itaat programlarında herhangi bir alet kullanılmaz. Tasma ya da tıklama aletleri uygulanmadan köpeğin senin komutlarını yerine getiriyor olması önemlidir. Ancak bu süreçte de bazı ödül ödüllendirmeler için kliker aletini kullanabilirsin. Örneğin show köpekleri, av köpekleri veya çeşitli koruma köpeklerinde de doğal davranışları sergiledikleri zaman tıklamayla birlikte ödül vermeye devam edebilirsin. Her ırk ve mizaca göre uygulanabilir farklı eğitim yollarını mutlaka keşfet.
Clicker Uygulamaları Nasıl Olmalıdır?
Köpeklerde clicker eğitimi yapılırken öncelikle tanıtım aşaması uygulanmalıdır. Yani köpeğin bu aleti ve bu sesi tanıması gerekiyor. Pek çok köpek üzerinde yapılan alıştırmalarda köpeğin ilk klik sesini duyduğunda ürktüğü veya onlara farklı geldiği havlayabildikleri görülmüştür. Dolayısıyla öncelikle buna alıştırmak gerekiyor. Çeşitli testler yapmak, küçük oyunlar oynamak veya egzersiz yapmakta köpeğin sese alışmasını destekleyecektir.
Köpeklerde clicker eğitimi ödüllerle daima senkronize şekilde verilmelidir. İlk etaplarda çalıştırırken, doğal davranışlarında ödüllendirme gerektiğinde veya eğitim periyotların tamamında her klik sesinden sonra mutlaka bir ödül verilmesi gerekiyor. Zira köpek ödül verilmezse daha sonraki durumlarda bu sesi çok da ciddiye almayabilir.
Örneğin doğal davranışları içerisinde sessiz kalıp oturduğu zaman, yattığı zaman veya herhangi bir durumda ya da kapı çaldığında havlamaz ise klik sesine basmak onu desteklemek, bravo ya da aferin mesajı iletmekle eşdeğer sayılır. Böyle olduğu durumlarda ödül maması verilmiyorsa dahi ona sevgi gösterisinde bulunmak, onu okşamak veya sözlerle teşvik etmekte olumlu davranışlarının devam ettirmesini sağlayacaktır.
Köpeklerde Clicker Eğitimi
Köpekler Clicker İle Ne Kadar Eğitiliyor?
Köpeklerde clicker eğitimi verilirken doğru zamanlamayla tıklama yapmakta önemlidir. Yanlış tıklamalar köpeğin yanlış hareketleri öğrenmesini ve bunları da alışkanlık haline dönüştürmesine neden olabilir. Aynı şekilde yanlış veya doğru hareketlerde yapıldığınd,a köpeğin rastgele basılan bir ses olduğu algısına varmasına da neden olabilir.
Ancak ilk aşamalarda bu çok sorun olmayacaktır. Zira köpek bu sese alışana kadar yanlış bir zamanda basılmış olsa da herhangi bir sorun oluşturmaz. Bu aleti göstermeden kullanmakta oldukça önemlidir. Aleti göremeyeceği şekilde saklayarak veya avuç içinde kullanmak ve köpeğe karşı tutmamak da onun risk veya tehlike sezmemesine destek verir. Doğrudan köpeğe karşı tutmak onun tehlikeli hissetmesine sebep olabilir.
Clicker ile eğitim verirken de eğitim süreçleri önem taşıyor. Zira saatlerce eğitime tabi tutmak, onun sıkılmasına ve bu sesleri önemsememesini neden olabilir. Dolayısıyla maksimum kliker eğitim süreçleri 15 dakika olmalıdır. 10 dakika tutulup günde birkaç kez de denenebilir.
Adım Adım Clicker Eğitimi
Irk fark etmeksizin yaş ve zaman fark etmeksizin tüm köpek türlerinde adım adım kliker eğitimleri uygulanabilir. Kısaca hemen bu aletin adımlarından bahsedelim;
- Köpeklerde pozitif değerlendirme eğitimlerinin yapılması için ilk adım tıklamayı öğretmektir.
- Toplamanın ödül anlamına geldiği temel eğitim olarak öğretilmelidir ve bu davranışa dönüştürülmelidir.
- Her köpek ayrı ayrı ırkına göre analiz edilmeli ve o köpeğe neyin cazip geldiği öğrenilerek Clicker ile bağdaştırmalıdır.
- Klik sesine itibar etmeye başladıktan sonra komut eklemek ve komut eğitim çalışması yapmak önem taşır.
- Clicker eğitimlerinde pratik yapmayı ihmal etmeyin.
- Sadece bir komut öğretmek veya bir davranış öğretmek önemlidir.
- Davranışa dönüşen hareketlerin her seferinde klik sesiyle tamamlamak ve ödülle pekiştirmek önem taşıyor.
